Srilanka Crisis: ముదిరిన శ్రీలంక సంక్షోభం... సాయం కోసం భారత్ వైపు రాజపక్సే చూపు..

విదేశీ రుణ దాతలకు బకాయిలు చెల్లించలేని స్థితిలో శ్రీలంక పరిస్థితి చాలా దారుణంగా మారింది. శ్రీలంక ఇప్పుడు అధికారికంగా తన అన్ని బాహ్య రుణాలపై (External Debt) డిఫాల్ట్ ప్రకటించింది. అంటే అప్పులు తీర్చే విషయంలో శ్రీలంక చేతులెత్తేసింది. 

స్వాతంత్య్రం వచ్చిన తర్వాత తొలిసారిగా శ్రీలంక అతిపెద్ద ఆర్థిక సంక్షోభాన్ని ఎదుర్కొంటోంది. దేశంలో నిరంతరాయంగా విద్యుత్‌ సరఫరా నిలిచిపోవడంతో జనజీవనం స్తంభించిపోయింది. అదే సమయంలో, ఆహారం, ఇంధనం తీవ్రమైన కొరత కూడా దేశానికి బ్రేకులు వేస్తోంది.

తీవ్ర ఆర్థిక సంక్షోభాన్ని ఎదుర్కొంటున్న శ్రీలంక మంగళవారం ఒక పెద్ద నిర్ణయం తీసుకుంది.  మొత్తం విదేశీ రుణాలను డిఫాల్ట్ చేయాలని నిర్ణయించుకుంది. ఇందులో అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి (IMF) నుండి తీసుకున్న 51 బిలియన్ డాలర్ల రుణం కూడా ఉంది. విదేశీ ప్రభుత్వాలతో సహా రుణదాతలు మంగళవారం మధ్యాహ్నం నుండి వడ్డీ చెల్లింపులను ఎన్‌క్యాష్ చేసుకోవడానికి, శ్రీలంక రూపాయల్లో చెల్లింపును ఎంచుకోవచ్చని శ్రీలంక ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ తెలిపింది. విదేశీ రుణాలను తాత్కాలికంగా నిలిపివేసినట్లు శ్రీలంక సెంట్రల్ బ్యాంక్ గవర్నర్ పి.నందలాల్ వీరసింఘే తెలిపారు.

శ్రీలంక ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ ప్రకారం,మౌలిక సదుపాయాలు, ఇతర ప్రాజెక్టుల కోసం భారీ అప్పులు తీసుకున్నట్లు తెలుస్తోంది. శ్రీలంక ఈ ఏడాదిలోనే దాదాపు 7 బిలియన్ డాలర్ల విదేశీ రుణాన్ని చెల్లించాల్సి ఉంది. అప్పులు దొరకక, విదేశీ మారక నిల్వలు తగ్గిపోతున్న కారణంగా దిగుమతి చేసుకున్న వస్తువులకు శ్రీలంక చెల్లించలేకపోతోంది.

ఈ రుణం కోసం శ్రీలంక ప్రభుత్వం అంతర్జాతీయ ద్రవ్యనిధితో చర్చలు జరుపుతోంది.  చైనా, భారత్ వైపు శ్రీలంక ఆశగా చూస్తోంది.  మళ్లింది. అదే సమయంలో, ఇంధనం మరియు విద్యుత్ వినియోగాన్ని పరిమితం చేయాలని ప్రజలకు విజ్ఞప్తి చేశారు.

ఆహార ఉత్పత్తులు, గ్యాస్, చమురు, ఇతర నిత్యావసరాల కొరత మరియు భారీ విద్యుత్ కోతలతో బాధపడుతున్న శ్రీలంకలో, ప్రజలు ఈ సమయంలో వీధుల్లోకి వచ్చి నిరసనలు తెలుపుతున్నారు. మార్చిలో శ్రీలంక విదేశీ మారకద్రవ్య నిల్వలు 16.1 శాతం తగ్గి 1.93 బిలియన్ డాలర్లకు చేరుకున్నాయని సెంట్రల్ బ్యాంక్ గత వారం తెలిపింది. బ్లూమ్‌బెర్గ్ నివేదిక ప్రకారం శ్రీలంక రుణ చెల్లింపులు ఈ సంవత్సరం $8.6 బిలియన్ల మేర క్షీణించాయి. శ్రీలంక ఈ మొత్తంలో ఒక్క భాగాన్ని కూడా చెల్లించే స్థితిలో లేదు. 

ఫిబ్రవరిలో, శ్రీలంకలో దాదాపు 2.3 బిలియన్ డాలర్ల విదేశీ నిల్వలు ఉన్నాయి. బ్లూమ్‌బెర్గ్ ఎకనామిక్స్‌లోని ఆర్థికవేత్తలు అంకుర్ శుక్లా మరియు అభిషేక్ గుప్తా ఇలా వ్రాశారు, "సంక్షోభం నుండి బయటపడటానికి సమర్థవంతమైన ప్రభుత్వాన్ని త్వరగా ఏర్పాటు చేయడం మొదటి ప్రాధాన్యతగా ఉండాలి." అలాగే అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధితో ఒప్పందం తదుపరి దశగా ఉండాలని సూచించారు. 

నిరసనలు ఆపాలని రాజపక్సే పిలుపు..
శ్రీలంకలో శనివారం నుంచి ప్రభుత్వ వ్యతిరేక నిరసనలు కొనసాగుతున్నాయి. దశాబ్దం క్రితం ఎల్‌టీటీఈని అణిచివేసినట్లే తమ ప్రభుత్వం ఆర్థిక సంక్షోభం నుంచి కోలుకుంటుందని శ్రీలంక ప్రధాని మహింద రాజపక్సే సోమవారం అన్నారు. తన తమ్ముడు ప్రెసిడెంట్ గోటబయ, రాజపక్స కుటుంబం మొత్తం రాజీనామా చేయాలని డిమాండ్ చేస్తూ దేశవ్యాప్తంగా జరిగిన నిరసనల తర్వాత తన మొదటి బహిరంగ  సభలో, ప్రభుత్వ వ్యతిరేక ఆందోళనను ముగించాలని నిరసనకారులను కోరారు.