Israel-Hamas war: ఇజ్రాయెల్‌పై హమాస్ దాడి ఎందుకు చేస్తోంది.. ? ఈ దాడితో చివ‌రి ఫ‌లితం ఏమిటి?
Gaza Strip: శనివారం ఉదయం తర్వాత హమాస్ గాజా స్ట్రిప్ నుంచి ఇజ్రాయెల్ లోకి 'ఆపరేషన్ అల్ అక్సా ఫ్లడ్' పేరుతో బహుముఖ దాడిని ప్రారంభించింది. హమాస్ ముస్లిం బ్రదర్ హుడ్ కు అనుబంధంగా ఉన్న ఇస్లామిక్ మిలిటెంట్ సంస్థ. 2007 నుంచి తన స్థావరాన్ని కలిగి ఉన్న గాజాను పరిపాలిస్తోంది. దీని ప్రధాన మద్దతుదారులు ఇరాన్, ఖతార్, టర్కీ. పాలస్తీనా అథారిటీ ఆధీనంలో ఉన్న వెస్ట్ బ్యాంక్ లో దీనికి చెప్పుకోదగ్గ మద్దతు లేదు. ఇజ్రాయెల్ తో ఎప్పటికప్పుడు ఒప్పందాలు, సంధి కుదుర్చుకున్నప్పటికీ హమాస్ ఇజ్రాయెల్ ను గుర్తించడం లేదు.
Israel-Hamas war: ఇజ్రాయిల్ ప్రాదేశికంగా వేరుచేసిన గాజా స్ట్రిప్, వెస్ట్ బ్యాంక్ (తూర్పు జెరూసలేంతో సహా) పాలస్తీనా భూభాగాలుగా ఉన్నాయి. ఇజ్రాయెల్ ప్రభుత్వం-పాలస్తీనా లిబరేషన్ ఆర్గనైజేషన్ (పిఎల్ఓ) మధ్య సంతకం చేసిన 1993 ఓస్లో ఒప్పందాలు పాలస్తీనా నేషనల్ అథారిటీ ఏర్పాటుకు దారితీశాయి. ఈ అథారిటీ గాజా స్ట్రిప్, వెస్ట్ బ్యాంక్ లోని పాలస్తీనా భూభాగాలను పరిపాలించాలనీ, పాలస్తీనా రాజ్య ఏర్పాటు కోసం ఇజ్రాయెల్ తో మిగిలిన సమస్యలను పరిష్కరించాలని భావించారు. 2005 లో ఇజ్రాయిల్ ఏకపక్షంగా తన సెటిలర్లు, సైనికులందరినీ ఉపసంహరించుకుంది. గాజా స్ట్రిప్ లోని తన సైనిక స్థావరాలను నిర్వీర్యం చేసింది. వెస్ట్ బ్యాంక్ లోని కొన్ని స్థావరాల నుంచి కూడా తన సైన్యాన్ని మోహరించింది. ఏదేమైనా, వెస్ట్ బ్యాంక్ సంవత్సరాలుగా ఇజ్రాయిల్ స్థావరాల విస్తరణను చూసింది. పాలస్తీనా రాజ్య తుది సరిహద్దులు ఇంకా చర్చలు జరపలేదు. పాలస్తీనా రాజ్యం 130 దేశాలచే గుర్తించబడిన ఒక చట్టబద్ధమైన సార్వభౌమ రాజ్యం. గాజా స్ట్రిప్ వైశాల్యం 365 చ.కి.మీ. 2 మిలియన్ల జనాభాను కలిగి ఉంది. ఇది ప్రపంచంలోని అత్యంత దట్టమైన ప్రదేశాలలో ఒకటిగా ఉంది.
గాజాను హమాస్ ఆధీనంలోకి తీసుకున్నప్పటి నుంచి ఇజ్రాయెల్ తో మూడు సార్లు ఘర్షణలు జరిగాయి. ఈసారి దాడులు దక్షిణ, మధ్య ఇజ్రాయెల్ లో భారీ రాకెట్ దాడులను ఎదుర్కొంటున్నాయి. దీనితో పాటు డజన్ల కొద్దీ ముష్కరులు వాయు, భూ, సముద్ర మార్గాల ద్వారా ఇజ్రాయెల్ లోకి చొరబడి ఇజ్రాయెల్ డిఫెన్స్ ఫోర్స్ (ఐడిఎఫ్) దళాలతో ఘర్షణకు దిగారు. సాధారణ పౌరులను వేంబ‌డించ‌డం, ఇజ్రాయిల్ సైనికులతో సహా డజన్ల కొద్దీ మందిని బందీలుగా తీసుకున్నారు. ప్ర‌స్తుతం కొనసాగుతున్న యుద్ధ ప‌రిస్థితులపై యావ‌త్ ప్ర‌పంచం ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తోంది. అధ్యక్షుడు బెంజమిన్ నెతన్యాహు యుద్ధం ప్రకటించి హమాస్ భారీ మూల్యం చెల్లించుకుంటామని ప్రతిజ్ఞ చేశారు. ఐడిఎఫ్ "ఆపరేషన్ స్వార్డ్స్ ఆఫ్ ఐరన్"ను ప్రారంభించింది. రిజర్వు దళాలను సమీకరించింది. ఈ పరిస్థితిని సద్వినియోగం చేసుకున్న హిజ్బుల్లా ఇజ్రాయెల్, లెబనాన్ సరిహద్దుల్లోని ఇజ్రాయెల్ సైనిక స్థావరంపై మోర్టార్ షెల్స్ ప్రయోగించింది.
ఓస్లో ఒడంబడికపై సంతకం చేసినప్పటి నుంచి హమాస్ ఇజ్రాయెల్ పై దాడులు చేస్తోంది. ఇది ఇజ్రాయెల్ లోపల ఆత్మాహుతి దాడులతో ప్రారంభమైంది. ఇజ్రాయెలీలు-పాలస్తీనియన్ల మధ్య శాంతి ప్రక్రియకు, విస్తరణ ద్వారా పాలస్తీనా ప్రయోజనాలకు అపారమైన నష్టాన్ని కలిగించింది. చివరకు 2005లో గాజా స్ట్రిప్ నుంచి ఇజ్రాయెల్ వైదొలిగింది. చాలా మంది ఇజ్రాయెలీలు దాని గురించి అసంతృప్తిగా ఉన్నప్పటికీ, 1948 నుండి కొనసాగుతున్న ఈ సంఘర్షణలో ఒక కొత్త ఉదయాన్ని విచ్ఛిన్నం చేస్తారనే ఆశతో ఇతరులు దానిని ఎలా సమర్థించారో చూశారు. తరువాతి రెండు దశాబ్దాలలో వెస్ట్ బ్యాంక్ నుండి అటువంటి ఉపసంహరణ జరగలేదు; గాజా స్ట్రిప్ నుంచి ఇజ్రాయెల్ పై 2007లో అధికారాన్ని చేజిక్కించుకున్న హమాస్ చేసిన దాడులపై ఏ మాత్రం వెనక్కి తగ్గలేదు. దిగ్బంధం, సైనిక విహారయాత్రలతో సహా ఇజ్రాయెల్ కఠిన చర్యలు తీసుకున్నప్పటికీ, హమాస్ మరింత బలం, అధునాతనతతో దాడులు చేస్తూనే ఉంది. శనివారం జరిగిన దాడి భారీ విషాదం నింపింది. గాజా పొరుగు దేశాలైన ఇజ్రాయెల్, ఈజిప్ట్ లు హమాస్ ను నిర్వీర్యం చేయడానికి ప్రయత్నాలు చేసినప్పటికీ, ఈ బృందం వనరులను సమీకరించింది. దాని సైనిక సామర్థ్యాలను పెంచుకుంది.
అకస్మాత్తుగా, వెస్ట్ బ్యాంక్ లో ఐడిఎఫ్, ఇజ్రాయెల్ సెటిలర్లు, పాలస్తీనియన్ల మధ్య సుదీర్ఘ ఘర్షణలు-హింస వరుసలో ఇది వస్తుంది. వెస్ట్ బ్యాంక్ లో హమాస్ కు గణనీయమైన మద్దతు లేదు, కానీ ఇజ్రాయెల్ పై దాడులు చేయడానికి, గాజా లోపల-వెస్ట్ బ్యాంక్ లోపల, అరబ్-ముస్లిం ప్రపంచంలోని ఇతర చోట్ల దాని మద్దతు స్థావరాన్ని బలోపేతం చేయడానికి అక్కడి సంఘటనలను ఉపయోగిస్తుంది. ఈ ఏడాదిలో ఇప్పటి వరకు 247 మంది పాలస్తీనియన్లను ఇజ్రాయెల్ దళాలు హతమార్చగా, గత పాలస్తీనా దాడుల్లో 32 మంది ఇజ్రాయెలీలు, ఇద్దరు విదేశీయులు మరణించారు. ప్రపంచవ్యాప్తంగా యూదులకు పవిత్రమైన టెంపుల్ మౌంట్ సైట్ కు సమీపంలో ఉన్న అల్ అక్సా మసీదుపై ఇటీవల జరిగిన ఘర్షణే ఈ భారీ దాడికి హమాస్ తక్షణ కారణం. నెతన్యాహు ప్రభుత్వానికి మరింత బలంతో ప్రతీకారం తీర్చుకోవడం తప్ప మరో మార్గం లేదు. మధ్యధరా సముద్రంలో జనసాంద్రత అధికంగా ఉండే గాజా స్ట్రిప్ పై ఇజ్రాయెల్ వైమానిక దాడులు ఇప్పటికే తగినంత నష్టం కలిగించాయి. దక్షిణాన ఈజిప్టు, తూర్పు, ఉత్తరాన ఇజ్రాయెల్ కంచెలు కట్టాయి. న్యాయ సంస్కరణలపై నెతన్యాహు ప్రభుత్వం దేశీయ వివాదంలో చిక్కుకోవడం, ఇప్పుడు ఇంత పెద్ద ఎత్తున దాడిని ఊహించడంలో ఇంటెలిజెన్స్ వైఫల్యం కూడా ఉంది.
దాడుల సమయం ఆసక్తికరంగా ఉంది. ఊహించిన సౌదీ-ఇజ్రాయెల్ సాధారణీకరణ ప్రక్రియను పక్కదారి పట్టించేందుకు వారు వచ్చినట్లు తెలుస్తోంది. అల్ జజీరాతో మాట్లాడిన హమాస్ అధికార ప్రతినిధి ఈ విషయాన్ని నిస్సందేహంగా అంగీకరించారు. ఆరు అరబ్ దేశాలు 1978 లో ఈజిప్టు నుండి ప్రారంభమై ఇజ్రాయిల్ తో, 1994 లో జోర్డాన్ తో దౌత్య సంబంధాలను ఏర్పరచుకున్నాయి. 2020 లో అబ్రహాం ఒప్పందం ప్రకారం ఇజ్రాయెల్ తో సంబంధాలను సాధారణీకరించిన గల్ఫ్ కోఆపరేషన్ కౌన్సిల్ (జీసీసీ) లో యూఏఈ, బహ్రెయిన్ మొదటి స్థానంలో నిలిచాయి. ఆ వెంటనే మొరాకో, సూడాన్ కూడా అదే బాటలో నడిచాయి. అయితే భారత్ సహా పలుమార్లు ఇజ్రాయెల్-సౌదీ బ్యాక్ ఛానల్ చర్చలు జరుగుతున్నప్పటికీ సౌదీ అరేబియా వెనక్కి తగ్గింది. సౌదీ ప్రతినిధి బృందాలు, ఇద్దరు ఇజ్రాయెల్ మంత్రులు - పర్యాటక మంత్రి హైమ్ కాట్జ్, కమ్యూనికేషన్ మంత్రి ష్లోమో కర్హి ఇటీవల ఇజ్రాయెల్ లో పర్యటించారు. సౌదీ అరేబియా యూదు రాజ్యంతో సంబంధాలను సాధారణీకరించడానికి సుముఖత వ్యక్తం చేసినప్పటికీ, ఇస్లాం రెండు పవిత్ర స్థలాలైన మక్కా-మదీనాలకు సంరక్షకుడిగా ఉన్నందున, అరబ్ ప్రపంచానికి నాయకుడిగా, అలాగే ముస్లిం ప్రపంచానికి నాయకుడిగా తన స్థానాన్ని కూడా గుర్తుంచుకుంటుంది.
ఇటీవలి కాలంలో చైనా మధ్యవర్తిత్వంలో బద్ధశత్రువు ఇరాన్ తో సౌదీ అరేబియా సయోధ్య కుదుర్చుకుంది. అస్థిరమైన మధ్యప్రాచ్యంలో అమెరికాపై చైనా పట్టు సాధిస్తోందనీ, ఎన్నికల సంవత్సరం సమీపిస్తుండటంతో ఇజ్రాయెల్, సౌదీ అరేబియాల మధ్య సాధారణీకరణ ఒప్పందాన్ని సాధించేందుకు అధ్యక్షుడు జో బైడెన్ తీవ్రంగా ప్రయత్నిస్తున్నారు. పాలస్తీనా రాష్ట్ర హోదాను మరింత పెంచడానికి అటువంటి ఒప్పందం ఒక భాగాన్ని కలిగి ఉండాలని సౌదీ పట్టుబట్టింది. కనీసం సమీప భవిష్యత్తులోనైనా ఇది సాధ్యం కాకపోవచ్చు. అలాంటి సంభావ్య ఒప్పందాన్ని ఇరానీయులు తప్పుపట్టారు. హమాస్ కు ఆర్థికంగా అండగా నిలుస్తున్న ఇరాన్, ఖతార్ రెండూ ఇజ్రాయెల్ పై హమాస్ దాడికి మద్దతుగా నిలిచాయి. ఈ స్థాయిలో దాడిని రాత్రికి రాత్రే ప్లాన్ చేయడం సాధ్యం కాదు. అందువల్ల సౌదీ అరేబియాతో సంబంధాలు దెబ్బతిన్న ఇరాన్, ఖతార్ రెండింటి మద్దతు ఈ దాడికి ఉండి ఉండవచ్చునని భావిస్తున్నారు. మరోవైపు వెస్ట్ బ్యాంక్ లోని పాలస్తీనా అథారిటీతో అంతర్గత వైరం కొనసాగిస్తున్న హమాస్ వెస్ట్ బ్యాంక్ లోనూ సత్తా చాటేందుకు వ్యూహాలు రచిస్తోంది.
తర్వాత ఏం జరుగుతుంది?
గాజా స్ట్రిప్ లోపల కూడా శత్రువు నుండి భారీ మూల్యం చెల్లించుకోక త‌ప్ప‌ద‌ని ప్రధాని నెతన్యాహు పేర్కొన్నారు. హమాస్-ఇస్లామిక్ జిహాద్ సైనిక-పాలనా సామర్థ్యాలను నాశనం చేయడం, అనేక సంవత్సరాలు ఇజ్రాయెల్ పౌరులను బెదిరించడం, దాడి చేయడానికి వారి సామర్థ్యాన్ని, సంసిద్ధతను నిరోధించే విధంగా... హమాస్ ను అణచివేసేందుకు ఇజ్రాయెల్ గాజాకు తగినంత నష్టం చేకూరుస్తుందని ఆశించవచ్చు. అలా చేయడంలో విఫలమైతే హమాస్, ఇస్లామిక్ జిహాద్ మాత్రమే కాకుండా ప్రతిచోటా ఉగ్రవాద గ్రూపులు బలపడతాయి. షబ్బత్, సిమ్చాత్ తోరా పండుగ రెండింటి పవిత్ర రోజున తెలియకుండానే తీసుకున్న ఇజ్రాయెలీలకు ఈ దాడి వినాశకరమైనది, 1973 యుద్ధాన్ని గుర్తు చేస్తుంది. యోమ్ కిప్పూర్ లేదా ప్రాయశ్చిత్త దినం సందర్భంగా ఇజ్రాయెల్ పై మిత్రరాజ్యాల అరబ్ దాడి జరిగింది. 700 మంది మరణించడంతో పాటు, 1400 మందికి పైగా గాయపడ్డారు, 100 మంది ఇజ్రాయెలీలను కూడా హమాస్ ఉగ్రవాదులు బంధించినట్లు సమాచారం. బాధితులు చనిపోవడం, క్రూరంగా ప్రవర్తించడం వంటి భయానక వీడియోలు సోషల్ మీడియాలో దర్శనమిస్తున్నాయి. అంతిమంగా కాల్పుల విరమణ అమల్లో ఉంటుంది కానీ సాధారణ ఇజ్రాయెలీలు, పాలస్తీనియన్లు మూల్యం చెల్లించుకోక తప్పదు. కవి మహమూద్ దెర్విష్ రాసినట్లుగా ".... మా మాతృభూమిని ఎవరు విక్రయించారో నాకు తెలియదు, కానీ ఎవరు మూల్యం చెల్లించారో నేను చూశాను" అనేది క‌నిపిస్తోంది.
- అదితి భాదురి (పాత్రికేయురాలు, రాజకీయ విశ్లేషకురాలు)
(ఆవాజ్ ది వాయిస్ సౌజ‌న్యంతో..)
క్లిక్ చేసి ఏసియా నెట్ న్యూస్ తెలుగు వాట్సాప్ చానెల్·ను ఫాలో అవ్వండి
