ఎలక్టోరల్ బాండ్స్ స్కీమ్ రద్దు ఓ విఫల తీర్పు : ఎస్ గురుమూర్తి
సమర్థంగా సరిదిద్దుకోగల పథకాన్ని విస్మరించడం ద్వారా, ఎన్నికలలో నల్లధనం పునరుద్ధరణకు సుప్రీంకోర్టు అనుకోకుండానే తెరతీసిందని ఎస్ గురుమూర్తి అన్నారు.
బ్యాంకుల ద్వారా ప్రత్యేకంగా నిధులను మళ్లించడం ద్వారా నల్లధనంపై రాజకీయ పార్టీల ఆధారపడటాన్ని తగ్గించేందుకు రూపొందించిన ఎలక్టోరల్ బాండ్స్ స్కీమ్‌ను రద్దు చేస్తూ భారత సుప్రీంకోర్టు ఇటీవల తీసుకున్న నిర్ణయం విస్తృత చర్చకు దారితీసింది. మీడియా, మేధావులు, ప్రతిపక్ష పార్టీలు కూడా ఈ పథకం ప్రధాన లబ్ధిదారులు-తీర్పుపై హర్షం వ్యక్తం చేసినప్పటికీ, ఈ తీర్పు తీవ్ర లోపభూయిష్టంగా ఉందని, న్యాయ పరిభాషలో చెప్పాలంటే 'స్పష్టంగా తప్పు' అని వాదిస్తున్నారు. ఈ వాదన వెనుక గల కారణాలను ఒకసారి పరిశీలిస్తే...
నల్లధనానికి ప్రత్యామ్నాయం
ఎలక్టోరల్ బాండ్ల పథకం అమలుకు ముందు, రాజకీయ పార్టీలు, అధికార, ప్రతిపక్షాలు, ప్రధానంగా నగదు రూపంలో విరాళాలను స్వీకరించేవి ఇవి నల్లధనానికి పర్యాయపదంగా ఉండేవి. ఎలక్టోరల్ బాండ్ల పథకం ఈ పద్ధతికి ఆచరణీయమైన ప్రత్యామ్నాయాన్ని అందించింది. ఎన్నికల సంఘం వెల్లడించిన సమాచారం ప్రకారం, 2018లో ప్రారంభమైనప్పటి నుండి, రాజకీయ పార్టీలు ఎలక్టోరల్ బాండ్ల ద్వారా మొత్తం రూ. 16,000 కోట్ల విరాళాలను సేకరించాయి. అంటే, ఇది బ్యాంకుల ద్వారా సులభతరం చేయబడిన పారదర్శక ఆర్థిక లావాదేవీల వైపు గణనీయమైన మార్పు.
బ్యాంకుల ద్వారా వచ్చే నిధులను నల్లధనంగా పరిగణించలేమనే వాస్తవాన్ని ఈ పథకాన్ని విమర్శకులు ఖండించలేరు. ఎలక్టోరల్ బాండ్స్ స్కీమ్ లేకుంటే, ఈ పార్టీలు అవినీతిని శాశ్వతం చేస్తూ, అదే రూ. 16,000 కోట్ల డబ్బును.. లెక్కల్లో చూపని నగదు వీరికి చేరేది. ఈ పథకం ద్వారా పార్టీలకు వచ్చే గుర్తు తెలియని నల్లధనం వేరే పద్ధతుల ద్వారా కాకుండా నేరుగా బాండ్ల ద్వారా విరాళాలు ఇవ్వడానికి ప్రోత్సహించేలా చేస్తుంది. ఏదేమైనప్పటికీ, సుప్రీం కోర్టు ఈ నిర్ణయం కొంతమంది చెక్కుల ద్వారా విరాళాలు ఇచ్చే దాతలు ఇక.. హవాలా పద్ధతి వంటి చట్టవిరుద్ధమైన మార్గాలను ఆశ్రయించే వీలు కలిపించింది, ఇది రాజకీయ ఖజానాలోకి నల్లధనం ప్రవహించడాన్ని మరింత ప్రోత్సహిస్తుంది. రాజకీయ నిధుల్లో నల్లధనాన్ని అరికట్టేందుకు ఉద్దేశపూర్వకంగా చేసిన ప్రయత్నాన్ని కోర్టు తీర్పు నిర్వీర్యం చేయడం విచారకరం.
ఎలక్టోరల్ బాండ్స్ విరాళం : బీజేపీకి ఎక్కువ, ప్రతిపక్షాలకు తక్కువ?
2022-23 ఆర్థిక సంవత్సరంలో ఆడిట్ చేయబడిన రాజకీయ పార్టీల ఖాతాల విశ్లేషణ ఎలక్టోరల్ బాండ్స్ స్కీమ్ ద్వారా వచ్చిన విరాళాల పరిధిని వెల్లడిస్తుంది. అందుబాటులో ఉన్న డేటా ప్రకారం, తృణమూల్ కాంగ్రెస్ (TMC) వంటి పార్టీలు తమ మొత్తం విరాళాలలో 97.5% ఎలక్టోరల్ బాండ్ల ద్వారా పొందాయి. దీని తరువాత వరుసగా డీఎంకే 86.31%, ఒడిశా బిజు జనతా దళ్ 84%, తెలంగాణ భారత రాష్ట్రీయ పార్టీ [BRS] 72%, ఆంధ్రాలో వైఎస్ఆర్ కాంగ్రెస్ పార్టీ 69.6% లు ఉన్నాయి.
ఈబీ పథకం ద్వారా బీజేపీ 55%, కాంగ్రెస్‌కు 38% నిధులు వచ్చాయి. ఈబీ పథకాన్ని ప్రవేశపెట్టిన బీజేపీని వ్యతిరేకించే పార్టీలు కూడా నల్లధనానికి బదులు ఎలక్టోరల్ బాండ్ల ద్వారా విరాళాలు పొందడం ఆశ్చర్యకరం. 2021-22లో బాండ్ల ద్వారా 96.8% పొందిన టీఎంసీ, 2022-23లో 97.5% పొందాయి. అంటే ఇది పతనం కాదు, బదులుగా తులనాత్మకంగా విరాళాలు పెరిగాయి. 2022-23లో బాండ్ల ద్వారా బీజేపీకి రూ.1,294 కోట్లు వచ్చాయి. బీఆర్ఎస్ బాండ్ల ద్వారా రూ.529 కోట్లు పొందింది. తృణమూల్ రూ.325 కోట్లతో 3వ స్థానంలో, డీఎంకే రూ.185 కోట్లతో 4వ స్థానంలో, కాంగ్రెస్ రూ.171 కోట్లతో 5వ స్థానంలో, బీజేడీ రూ.152 కోట్లతో 6వ స్థానంలో ఉన్నట్టు పట్టికలో తేలింది.
కోర్టు తీర్పులోని డేటా ఆధారంగా, ఈబీ స్కీమ్‌ను ప్రవేశపెట్టినప్పటి నుండి పార్టీలకు రూ.16,518 కోట్లు బాండ్ల ద్వారా విరాళంగా అందజేయగా, అందులో రూ.6,566 కోట్లు బీజేపీకి, రూ.1,123 కోట్లు కాంగ్రెస్‌కు, రూ.1,092 కోట్లు. టీఎంసీకి, బీజేడీకి రూ.775 కోట్లు, డీఎంకేకు రూ.617 కోట్లు, బీఆర్‌ఎస్‌కు రూ.384 కోట్లు వచ్చాయి. ఏది ఏమైనప్పటికీ, పైన పేర్కొన్న సంఖ్యల ప్రకారం బాండ్ విరాళాలలో బీజేపీ స్పష్టమైన ఆధిపత్యం కనిపిస్తుంది. అంటే, ఇది వాస్తవేమేనా? బీజేపీకే ఎక్కువ విరాళాలు వచ్చాయా? అనే చర్చకు దారి తీస్తుంది. టీఎంసీ, డీఎంకే, బీజేడీ, బీఆర్ఎస్ వంటి చిన్న పార్టీలు తమ రాజకీయ ఉనికికి సంబంధించి గణనీయమైన మొత్తాలను అందుకున్నాయని దామాషా విశ్లేషణ చెబుతోంది. దీన్ని పరిశీలిస్తే...
మొత్తం విరాళాల్లో 39.75% ఎలక్టోరల్ బాండ్స్ నుంచి బీజేపీకి లభించిందనేది వాస్తవం. ప్రధానంగా పశ్చిమ బెంగాల్‌లో మాత్రమే పనిచేస్తున్న టిఎంసికి 42 పార్లమెంటు నియోజకవర్గాలు మాత్రమే ఉన్నాయి. టీఎంసీకి రూ.1,092 కోట్లు వస్తే, 2019 ఎన్నికల్లో 437 నియోజకవర్గాల్లో పోటీ చేసిన బీజేపీ, టీఎంసీ కంటే 10 రెట్లు ఎక్కువ. ఈబీ విరాళం ద్వారా బీజేపీకి రూ.11,362 కోట్లు వస్తేనే బీజేపీ, తృణమూల్‌లు రెండూ సమానంగా పరిగణించబడతాయి. 40 పార్లమెంట్ స్థానాలున్న డీఎంకే బీజేపీకి అందిన మొత్తంతో సమానంగా రూ.617 కోట్లు బాండ్ల ద్వారా అందిందని చెప్పవచ్చు.
టీఎంసీ లాగానే, 21 ఎంపీ నియోజకవర్గాలు మాత్రమే ఉన్న ఒడిశాలో బీజేడీ అందుకున్న రూ. 775 కోట్లు, బిజెపికి 16,000 కోట్ల రూపాయల కంటే ఎక్కువ వస్తే 437 స్థానాల్లో పోటీ చేసిన బిజెపికి సమానమని చెప్పవచ్చు. 14 ఎంపీ సీట్లతో తెలంగాణ ఆధారిత బీఆర్‌ఎస్‌కు రూ.384 కోట్లు, 437 స్థానాల్లో పోటీ చేసిన బీజేపీపై దాదాపు రూ.12,000 కోట్లకు సమానం. కాబట్టి బీజేపీకి ఎక్కువ వచ్చింది అనేది కేవలం లెక్కలే తప్ప వాస్తవం కాదు.
2019 ఎన్నికల్లో 428 స్థానాల్లో పోటీ చేసిన కాంగ్రెస్‌కు వచ్చిన రూ.1,123 కోట్లు తక్కువ. కాంగ్రెస్‌కు ఎందుకు తక్కువ వచ్చాయి? ప్రభావవంతమైన టీఎంసీ, బీజేడీ, డీఎంకేలు బాండ్ల ద్వారా గణనీయమైన మొత్తంలో విరాళాలను పొందగలిగితే, అది వారికున్న జనాదరణకు చిహ్నంగా ఎలా మారుతుందో, కాంగ్రెస్‌కు విరాళాలు తగ్గడం తగ్గిపోతున్న ఆదరణను ప్రతిబింబిస్తుంది. ఇతర ప్రతిపక్షాలు రాష్ట్రాల్లో అధికారంలో ఉన్నాయి కాబట్టి, కాంగ్రెస్ కంటే బాండ్ల నుండి ఎక్కువ పొందుతాయనే వాదన కూడా తప్పు. ఎందుకంటే ఆయా పార్టీలు ఆయా రాష్ట్రాల్లో అధికారంలో ఉన్నాయి.
2018 నుంచి 2023 వరకు పంజాబ్, రాజస్థాన్, హిమాచల్, ఎంపీ, ఛత్తీస్‌గఢ్, కర్ణాటక, మహారాష్ట్ర, తెలంగాణ వంటి రాష్ట్రాల్లో కాంగ్రెస్ అధికారంలో ఉంది, నేటికీ కర్ణాటక, తెలంగాణ వంటి రాష్ట్రాల్లో అధికారంలో ఉంది. బాండ్ల ద్వారా నిధుల విషయంలో బిజెపికి, ఇతర ప్రతిపక్ష పార్టీలకు [కాంగ్రెస్ మినహా] తేడా లేదు. కాంగ్రెస్‌కు మాత్రమే బాండ్ల నుంచి తక్కువ నిధులు ఎందుకు వస్తున్నాయి? ఎందుకంటే కాంగ్రెస్‌లోని పలుకుబడి ఉన్న రాష్ట్ర నాయకులు పార్టీకి నిధులు ఇవ్వకుండా తమ చేతుల్లోనే ఉంచుకుంటారు. కాంగ్రెస్ నేతల నుంచి వందల కోట్ల రూపాయల నగదు పట్టుబడడం ఇందుకు నిదర్శనమన్నారు. భాజపా కంటే కాంగ్రెస్‌కు విరాళాలు తక్కువగా ఉండడం బాండ్ల పథకానికి లోటుగా చెప్పలేం.
తప్పుడు నిర్ణయం
ఎలక్టోరల్ బాండ్ల పథకాన్ని రద్దు చేయాలనే సుప్రీంకోర్టు నిర్ణయం మూడు ప్రధాన వివాదాలపై ఆధారపడి ఉంది : పారదర్శకత లేకపోవడం, ఓటర్ల సమాచార హక్కును ఉల్లంఘించడం, దాతలకు బహిర్గతం చేయని ప్రోత్సాహకాలు. అయితే, ఈ అభ్యంతరాలు నల్లధనం ప్రవాహాన్ని తగ్గించడంలో, ఆర్థిక జవాబుదారీతనాన్ని పెంపొందించడంలో పథకం మెరిట్‌లను గుర్తించడంలో విఫలమయ్యాయి. నగదు లావాదేవీల వలె కాకుండా, ఎలక్టోరల్ బాండ్‌లు ట్రేస్‌బిలిటీ, జవాబుదారీతనాన్ని నిర్ధారిస్తాయి, పార్టీ ఫైనాన్స్‌పై అంతర్దృష్టులను అందిస్తాయి.
ఎలక్టోరల్ బాండ్స్ స్కీమ్‌లో పారదర్శకత లేకపోవడంపై కోర్టు నిర్ణయం ఆధారపడి ఉంటుంది, ఇది దానిపై లేవనెత్తిన ఇతర అభ్యంతరాలకు మూలస్తంభంగా పనిచేస్తుంది. ఏది ఏమైనప్పటికీ, రాజకీయాల్లోని అతి క్లిష్టమైన కోణాలపై సంకుచిత దృక్పథాన్ని అవలంబించడం దాని స్వాభావిక సంక్లిష్టతలను అర్థం చేసుకోవడంలో విఫలమవుతుంది. ఉదాహరణకు, అన్ని విషయాలలో పారదర్శకతపై సుప్రీం కోర్ట్ నిర్ణయాలను పరిగణలోకి తీసుకుంటే.. ఎన్నుకోబడిన న్యాయమూర్తులు తమ ఆస్తుల వివరాలను ప్రధాన న్యాయమూర్తికి మాత్రమే బహిర్గతం చేయవలసి ఉంటుంది. ప్రజలకు వారి వివరాలు తెలియాల్సిన అవసరం లేదు.
ఈ విధానం దాని లోపాలను కలిగి ఉన్నప్పటికీ, ఇది అంతర్లీన సత్యాల ఉనికిని అంగీకరిస్తుంది. అదేవిధంగా, ఎలక్టోరల్ బాండ్స్ స్కీమ్ విషయంలో, పునర్విమర్శలను తప్పనిసరి చేయడానికి న్యాయస్థానానికి ఒక సువర్ణావకాశం ఉంది, నిజానికి ఇది అత్యవసరం. ఎన్నికల కమీషన్‌కు దాతల వివరాలను అందజేయడం ద్వారా మరింత పారదర్శకత, జవాబుదారీతనం ఉండేలా బాండ్లను జారీ చేసే స్టేట్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియాకు ఇది నిజంగా 'తప్పక' ఆదేశాలు ఇచ్చి ఉండవచ్చు.
నగదు ఆధారిత లావాదేవీలను అరికట్టడంలో పథకం పాత్రను గుర్తించడంలో కోర్టు వైఫల్యం అనుకోకుండా రాజకీయాల్లోకి నల్లధనం ప్రవాహాన్ని తీవ్రతరం చేస్తుంది. సమర్థంగా సరిదిద్దగల పథకాన్ని విస్మరించడం ద్వారా, ఎన్నికలలో నల్లధనం ప్రవాహానికి కోర్టు తెలియకుండానే గేట్లను తెరిచింది. ఎలక్టోరల్ బాండ్స్ స్కీమ్‌ను రద్దు చేయాలనే కోర్టు నిర్ణయం ఎన్నికల ఫైనాన్సింగ్, సమగ్రతను దెబ్బతీసే తిరోగమన దశను సూచిస్తుంది. స్కీమ్ స్వాభావిక ప్రయోజనాలను గుర్తించడం, రాజకీయ వాస్తవికతలకు సంబంధించిన మయోపిక్ దృక్కోణానికి లొంగిపోకుండా సంస్కరణల కోసం మార్గాలను అన్వేషించడం వాటాదారులకు అత్యవసరం. ఎలక్టోరల్ బాండ్స్ స్కీమ్ ద్వారా దాని ప్రభావాన్ని అరికట్టడంలో సాధించిన పురోగతిని తిప్పికొడుతూ, నల్లధనం పునరుద్ధరణకు ఈ తీర్పు అనుకోకుండా సునామీ-గేట్లు తెరిచిందని మేము గట్టిగా నమ్ముతున్నాం.
పాఠకులకు గమనిక : ఈ వ్యాసం మొదట తుగ్లక్ తమిళ వీక్లీ మ్యాగజైన్‌లో వచ్చింది. ఇది www.gurumurthy.net కోసం తుగ్లక్ డిజిటల్ ద్వారా ఇంగ్లీష్ లో ట్రాన్స్ లేట్ అయ్యింది. ఏషియానెట్ న్యూస్ నెట్‌వర్క్‌లో ప్రచురించబడింది. ఇందులో వ్యక్తీకరించబడిన అభిప్రాయాలు పూర్తిగా వ్యాసకర్త వ్యక్తిగతమైనవి.
క్లిక్ చేసి ఏసియా నెట్ న్యూస్ తెలుగు వాట్సాప్ చానెల్·ను ఫాలో అవ్వండి
