Women's Rights: నాడు మహిళా హక్కుల కోసం పోరాటం.. నేడు నెరవేరిన బేగం జహానారా షానవాజ్ కల.. !
Begum Jahanara Shahnawaz: భారతదేశంలో ప్రజాస్వామ్య స్థాపన కోసం జరిగిన పోరాటాల్లో ముస్లిం మహిళలు సైతం గణనీయమైన పాత్ర పోషించారు. 1935లో బేగం జహానారా షానవాజ్ నాయకత్వంలో జరిగిన రాజకీయ పోరాటం తర్వాత భారతీయ మహిళలకు సమాన ఓటు హక్కు లభించింది. 1930 ల ప్రారంభంలో భారతీయులకు కొన్ని స్వయంప్రతిపత్తిలపై చర్చలు జరిగిన మూడు రౌండ్ టేబుల్ సమావేశాలకు హాజరైన ఏకైక మహిళా ప్రతినిధి ఆమె. చట్టసభలకు ప్రతినిధిని ఎన్నుకునేటప్పుడు మహిళలకు సమాన హక్కులు కల్పించాలనే అంశాన్ని ఆ సమావేశంలో బేగం లేవనెత్తారు.
women rights-Begum Jahanara Shahnawaz: ఎంతోకాలంగా పెండింగ్ లో ఉన్న మహిళా రిజర్వేషన్ బిల్లును పార్లమెంట్ ముందు ఉంచి ఆమోదం పొందనున్న తరుణంలో బేగం జహనారా షానవాజ్ ను ప్రత్యేక కారణంతో స్మరించుకోవడం సముచితం. ఎందుకంటే ఓటు హక్కును అనుభవించి, ఏ ఉన్నత పదవికైనా పోటీ చేయగల భారతీయ మహిళలు ఈ హక్కులను పొందడానికి పోరాడిన మహిళలకు తమ ప్రశంసలను వ్యక్తం చేయడానికి ఎప్పుడూ వెనుకాడరు. బేగం జహానారా షానవాజ్ మహిళలకు ఓటు హక్కు కోసం పోరాడిన మొదటి భారతీయ మహిళ.
భారతదేశంలో ప్రజాస్వామ్య స్థాపన కోసం జరిగిన పోరాటాల్లో ముస్లిం మహిళలు సైతం గణనీయమైన పాత్ర పోషించారు. 1935లో బేగం జహానారా షానవాజ్ నాయకత్వంలో జరిగిన రాజకీయ పోరాటం తర్వాత భారతీయ మహిళలకు సమాన ఓటు హక్కు లభించింది. 1930 ల ప్రారంభంలో భారతీయులకు కొన్ని స్వయంప్రతిపత్తిలపై చర్చలు జరిగిన మూడు రౌండ్ టేబుల్ సమావేశాలకు హాజరైన ఏకైక మహిళా ప్రతినిధి ఆమె. చట్టసభలకు ప్రతినిధిని ఎన్నుకునేటప్పుడు మహిళలకు సమాన హక్కులు కల్పించాలనే అంశాన్ని ఆ సమావేశంలో బేగం లేవనెత్తారు.
మొదటి రౌండ్ టేబుల్ కాన్ఫరెన్స్ (ఆర్టీసీ)లో ఇద్దరు మహిళా ప్రతినిధుల్లో ఒకరిగా, రెండో రౌండ్ టేబుల్ కాన్ఫరెన్స్ లో ముగ్గురు మహిళా ప్రతినిధుల్లో ఒకరిగా, మూడో రౌండ్ టేబుల్ కాన్ఫరెన్స్ లో ఏకైక మహిళా ప్రతినిధిగా జహనారా షానవాజ్ పాల్గొన్నారు. 1935 భారత ప్రభుత్వ చట్టాన్ని రూపొందించడానికి ఏర్పాటు చేసిన జాయింట్ సెలెక్ట్ కమిటీలో ఆమె ఏకైక మహిళా సభ్యురాలు. 1927లో సైమన్ కమిషన్ భారతదేశాన్ని సందర్శించినప్పుడు భారతీయ స్త్రీలు ద్వితీయ శ్రేణి పౌరుల్లా జీవిస్తున్నారు. భారతీయ మహిళలకు చట్టసభల్లో రిజర్వేషన్లు కల్పించాలనీ, ఓటు హక్కు కల్పించాలని జహనారా అఖిల భారత మహిళా కమిషన్ (ఏఐడబ్ల్యూసీ) ముందు వాదించారు.
"భారతదేశ భవిష్యత్తు మహిళల చేతుల్లో ఉంది" అని చెప్పడానికి ఇది సైమన్ ను ప్రేరేపించినప్పటికీ, భారత ప్రభుత్వం మహిళల కోసం ప్రత్యేక ఏర్పాట్లు చేయకూడదని వాదించింది. సైమన్ కమిషన్ నివేదికను వ్యతిరేకిస్తున్న భారతీయ నాయకులు బ్రిటిష్ ప్రభుత్వానికి తమ ఫిర్యాదులను వినిపించే అవకాశం కల్పించడానికి లండన్ లో ఆర్టీసీ సమావేశాలు నిర్వహించారు. 160 మిలియన్ల భారతీయ మహిళల తరఫున ఈ సెమినార్లకు హాజరయ్యేందుకు జహనారాను ఎంచుకున్నారు. మొదటి రౌండ్ టేబుల్ కాన్ఫరెన్స్ లో జహానారా మాట్లాడుతూ, భారతదేశంలోని ప్రజలు తమ మాతృభూమి స్వేచ్ఛ గురించి మాట్లాడుతున్నారనీ, ఈ ఆకాంక్షలను అణచివేసే శక్తి బ్రిటీష్ వారికి లేదని అన్నారు.
మహిళలకు ప్రత్యేక హక్కులు ఉండాలనీ, మహిళలకు ఓటు హక్కును స్పష్టంగా చెప్పాలని ఆమె వాదించారు. "ఇలాంటి సమావేశానికి మహిళలను అనుమతించడం ఇదే మొదటిసారి" అనే వాస్తవాన్ని జహనారా నిర్విఘ్నంగా అంగీకరించింది. జహానారా ఇంగ్లాండులో నివసిస్తున్నప్పుడు భారతీయ స్త్రీల ఓటు హక్కు కోసం చురుకుగా వాదించారు. మూడు ఆర్టీసీలు పూర్తయిన తర్వాత 1933లో ఏర్పాటైన సెలెక్ట్ కమిటీలో ఆమె సభ్యురాలిగా ఉన్నారు. లేడీ రీడింగ్, లేడీ ఆస్టర్, లేడీ పెత్విక్ లారెన్స్, మిస్ రాత్బోన్ ఇతరులతో సహా లండన్ లోని ప్రముఖ మహిళా ప్రచారకులతో ఆమె కలిశారు. ఇంగ్లాండ్ లో భారతీయ మహిళల ఓటు హక్కులు, రిజర్వేషన్లకు మద్దతును సమీకరించారు.
చివరకు 1935లో భారత ప్రభుత్వ చట్టం ప్రచురితమైనప్పుడు, అది 600,000 మందికి పైగా మహిళలకు ఓటు హక్కును కల్పించింది. చట్టసభలలో వారికి రిజర్వేషన్లను ఏర్పాటు చేసింది. యూనివర్సల్ అడల్ట్ ఫ్రాంఛైజీ కోసం జహానారా కోరికకు ఇది తక్కువే అయినప్పటికీ, భారతీయ మహిళలకు ఇది గణనీయమైన విజయం. 1937 ఎన్నికలలో రిజర్వేషన్ల ఫలితంగా 80 మంది మహిళలు ప్రావిన్షియల్ లెజిస్లేటివ్ అసెంబ్లీలకు ఎన్నికయ్యారు. సరికొత్త చరిత్ర లిఖించబడింది. నేడు బేగం జహానారా షానవాజ్ భారతదేశంలో మరచిపోయిన మహిళ, కానీ ఎట్టకేలకు మహిళా రిజర్వేషన్ బిల్లు పార్లమెంటులో ప్రవేశపెట్టడానికి ఆమోదం పొందడంతో ఆమె కల ఇప్పుడు నెరవేరినట్లు కనిపిస్తోంది.
- సాకిబ్ సలీం
(ఆవాజ్ ది వాయిస్ సౌజన్యంతో..)