''ఆజాద్ హింద్ ఫౌజ్ సైనికులకు ఇండియన్ ఎయిర్ ఫోర్స్ మద్దతు..''
Royal Indian Air Force: "రాయల్ ఇండియన్ ఎయిర్ ఫోర్స్ విశ్వసనీయమైనదిగా పరిగణించబడదు", భారతదేశంలో బ్రిటిష్ వ్యతిరేక ఉద్యమాన్ని అణచివేయడంలో భారత వైమానిక దళం విశ్వసనీయతను పరిగణనలోకి తీసుకున్నప్పుడు 1946 లో క్యాబినెట్ మిషన్ చేసిన వ్యాఖ్య ఇది. రాయల్ ఇండియన్ ఎయిర్ ఫోర్స్ (ఆర్ఐఏఎఫ్) తిరుగుబాటు చేస్తే కనీసం ఐదు ఎయిర్ ట్రాన్స్పోర్ట్ స్క్వాడ్రన్లు అవసరమవుతాయని బ్రిటిష్ ఇండియన్ ఆర్మీ కమాండర్-ఇన్-చీఫ్ అంచనా వేశారు.
Indian Air Force-Azad Hind Fauj: భారత స్వాతంత్య్ర సంగ్రామంలో బ్రిటీష్ సైన్యానికి సేవలందించిన భారత సైనికుల పాత్రను మనం చాలా అరుదుగా ప్రశంసిస్తాము. స్వాతంత్య్ర పోరాటంలో వైమానిక దళం కూడా పాల్గొన్నదని గ్రహించడం చాలా అరుదు. రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలో నేతాజీ సుభాష్ చంద్రబోస్ నాయకత్వంలోని ఆజాద్ హింద్ ఫౌజ్ ఎదురుదెబ్బలు ఎదుర్కొని, దాని సైనికులను భారతదేశానికి తీసుకువచ్చిన తరువాత, బ్రిటిష్ ఇండియన్ ఆర్మీలోని దాదాపు అన్ని విభాగాలు ఆజాద్ హింద్ ఫౌజ్ సైనికులకు మద్దతుగా తిరుగుబాటు ధోరణులను ప్రదర్శించడం ప్రారంభించాయి.
ఫిబ్రవరి 1946 నాటి రాయల్ నేవీ తిరుగుబాటు బాగా ప్రసిద్ధి చెందింది కాని వాయుసేన అధికారులు చూపిన మార్గం.. పలు స్టేషన్లలో వైమానిక దళ సిబ్బంది సమ్మెలకు దిగడం ద్వారా అసంతృప్తిని ప్రదర్శించడం ప్రారంభించారు. చరిత్రకారుడు డెనిస్ జుడ్ దీని గురించి ఇలా ప్రస్తావించారు.. "1946లో మాత్రమే వరుస తిరుగుబాటులు బ్రిటిష్ ప్రభుత్వాన్ని ఉత్తేజపరిచే ప్రభావాన్ని చూపాయి.. భారత వైమానిక దళం విభాగాలు తిరుగుబాటు తరువాత స్థానంలో ఉన్నాయి. మరింత ఘోరంగా అనుసరించాల్సి వచ్చిందని" రాశారు.
1946 ఫిబ్రవరి 18న, యుద్ధ ఖైదీలుగా తీసుకున్న ఆజాద్ హింద్ ఫౌజ్ సైనికులకు మద్దతుగా రాయల్ ఇండియన్ నేవీ రేటింగ్స్ మారాయి. కరాచీ సమీపంలో వైమానిక దళ తిరుగుబాటు గురించి కోర్ట్ మార్షల్ ప్రొసీడింగ్స్ ను ఎదుర్కొన్న డేవిడ్ డన్ కాన్ ఇలా రాశారు.. "తీరంలోని కొందరు రేటింజర్లు సైనికులతో ఘర్షణలకు పాల్పడినప్పుడు, నౌకాశ్రయంలోని ఓడల్లో ఉన్న తిరుగుబాటుదారులు తమ తుపాకులను నగరంపై శిక్షణ ఇచ్చి బాంబు దాడి చేస్తామని బెదిరించారు. సదరన్ కమాండ్ జీఓసీ లెఫ్టినెంట్ జనరల్ ఆర్ఎంఎం లాక్హార్ట్ అన్ని నేవీ, ఆర్మీ, ఆర్ఏఎఫ్ దళాలకు కమాండ్ గా బాధ్యతలు చేపట్టారు. తిరుగుబాటుదారుల చేతుల్లో నౌకలను ముంచడానికి సిద్ధం కావాలని ఆర్ఏఎఫ్ ను ఆదేశించారు. అయితే భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ నాయకుల విజ్ఞప్తుల మేరకు వీరు లొంగిపోయారు. ఆ తర్వాత నాలుగు రోజుల పాటు నగరంలో అల్లర్లు జరిగాయనీ, వందలాది మంది చనిపోయారని" పేర్కొన్నారు.
కోహట్ (ప్రస్తుతం పాకిస్తాన్ లో ఉంది) భారత స్టేషన్ కమాండర్ ఉన్న ఏకైక వైమానిక దళ కేంద్రం. గ్రూప్ కెప్టెన్ (తరువాత ఎయిర్ చీఫ్ మార్షల్) ఆస్పీ ఇంజనీర్ స్టేషన్ కమాండర్ గా ఉండేవాడు. నావికాదళ తిరుగుబాటుదారులపై బాంబులు వేయాలని ఆదేశించే అవకాశం ఉందని ఎయిర్ మెన్ కు తెలిసింది. పరిస్థితిని చక్కదిద్దడానికి స్క్వాడ్రన్ లీడర్ (తరువాత వైస్ మార్షల్) హర్జిందర్ సింగ్ పెషావర్ నుండి కోహట్ కు వెళ్లారని మేజర్ జనరల్ వికె సింగ్ రాశారు.
వీకే సింగ్ ఇలా రాశారు.. "వారితో మాట్లాడిన తరువాత, హర్జిందర్ బొంబాయిలో దాడి చేసిన నావికాదళ రేటింగులను బాంబులు వేయడానికి, మెషిన్ గన్ చేయడానికి ప్రణాళిక వేసినట్లు వారు విన్నారని కనుగొన్నారు. తమ డిమాండ్ల గురించి అడిగినప్పుడు, నేవీలోని తమ సహోద్యోగులపై బాంబులు వేయడానికి భారత వైమానిక దళ స్టేషన్ కోహత్ సహకరించలేదని స్టేషన్ కమాండర్ ఢిల్లీలోని కమాండర్-ఇన్-చీఫ్ కు సందేశం పంపాలని వారు చెప్పారు. అలాగే, బొంబాయిలో జరిగిన కాల్పుల్లో మరణించిన వారి బంధువులకు ఎయిర్ ఫోర్స్ స్టేషన్ కోహత్ సానుభూతి తెలియజేస్తుందని సిగ్నల్ లో" పేర్కొనాలి.
హర్జీందర్ తరువాత ఇలా గుర్తుచేసుకున్నారు.. "ఆస్పీకి న్యాయంగా, నేను ఎయిర్ మెన్ కు వాగ్దానం చేసిన విధంగానే అతను జనరల్ ఔచిన్ లెక్ కు సిగ్నల్ పంపాడని నేను చెప్పాలి." స్వాతంత్య్ర పోరాటంలో మరణించిన భారత జాతీయవాదుల పట్ల తాము సానుభూతి చూపుతున్నామనీ, తమ దేశ ప్రజలపై చర్యలు తీసుకోవాలన్న ఏ ఆదేశాన్ని పాటించబోమని భారత వైమానిక దళ అధికారి ఒకరు కమాండర్ ఇన్ చీఫ్ కు సందేశం పంపడం అపూర్వమైన ఘటన. డజన్ల కొద్దీ వైమానిక స్థావరాల్లో ఇలాంటి ఘటనలు జరగడం బ్రిటిష్ ప్రభుత్వాన్ని ఆందోళనకు గురిచేసింది. గోడ మీద రాత స్పష్టంగా ఉంది. బ్రిటీష్ వారు ఇక భారతదేశాన్ని పాలించలేరు. ఆ తర్వాత హడావుడిగా దేశాన్ని విభజించి వెళ్లిపోయారు.
బ్రిటిష్ వారు భారతీయ అధికారులను, సైనికులను విశ్వసించలేని ఈ పరిస్థితులు సుభాష్ చంద్రబోస్ వారి నుండి ఒక సైన్యాన్ని సృష్టించిన తరువాత సంభవించాయనడంలో సందేహం లేదు. 1946 నాటి ఈ తిరుగుబాటులు ఆజాద్ హింద్ ఫౌజ్ సైనికుల విచారణల ప్రత్యక్ష ఫలితం, దీనిని భారతీయులు ఐక్యంగా వ్యతిరేకించారు.
- సాకిబ్ సలీం
(ఆవాజ్ ది వాయిస్ సౌజన్యంతో..)