ఆదాయపు పన్ను, ద్రవ్య లోటు, మూలధన వ్యయం: కేంద్ర బడ్జెట్-2023లో పరిగణించాల్సిన కీలక విషయాలు ఇవే..
New Delhi: ప్రపంచంలో అత్యంత వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న ఆర్థిక వ్యవస్థగా భారత్ కొనసాగుతుందని ప్రీ బడ్జెట్ ఎకనమిక్ సర్వే పేర్కొంది. 2023-24 ఆర్థిక సంవత్సరంలో దేశ ఆర్థిక వృద్ధి రేటు 6.5 శాతంగా నమోదవుతుందని పేర్కొంది. గత ఆర్థిక సంవత్సరంలో వృద్ధి రేటు 8.7 శాతంగా ఉంది.
Union Budget 2023-24: ఫిబ్రవరి 1న ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ బడ్జెట్ 2023ను ప్రవేశపెట్టడానికి సిద్ధమవుతున్న నేపథ్యంలో వివిధ కీలక రంగాలు కేంద్రం నుంచి భారీ ప్రకటనల కోసం ఎదురు చూస్తున్నాయి. అయితే, బడ్జెట్ 2023లో గమనించాల్సిన పలు కీలక విషయాలపై ప్రస్తుతం చర్చ జరుగుతోంది. వాటిలో ముందుగా చెప్పుకొవాల్సినవి ఆదాయపు పన్ను, ద్రవ్య లోటు, మూలధన వ్యయాలు ఉన్నాయి.
ఆదాయపు పన్ను ఉపశమనం..
వ్యక్తిగత పన్ను చెల్లింపుదారులు కేంద్ర ఆర్థిక శాఖ మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ నుండి వెతుకుతున్న ముఖ్యమైన విషయాలలో ఆదాయపు పన్ను ఉపశమనంపై ప్రకటనలు ఒకటి. పన్ను మినహాయింపు లేదా రాయితీ పరిమితిని పెంచడం ద్వారా కేంద్రం ఉపశమనం ఇస్తుందని పన్ను చెల్లింపుదారులు భావిస్తున్నారు. ప్రస్తుతం రూ. 1.5 లక్షలతో పోలిస్తే 2023-23 కేంద్ర బడ్జెట్లో సెక్షన్ 80సీ కింద తగ్గింపుల పరిమితిని పెంచాలనే డిమాండ్లు కూడా ఉన్నాయి. అయితే, ప్రస్తుత ఆర్థిక పరిస్థితుల పరిణామాలు చూస్తుంటే ప్రభుత్వం ఎలాంటి నిర్ణయం తీసుకుంటుందనే దానిపై ఆసక్తి నెలకొంది.
మూలధన వ్యయం
గత బడ్జెట్లో దేశంలో మహమ్మారి దెబ్బతిన్న ఆర్థిక వ్యవస్థకు మద్దతుగా మూలధన వ్యయం పెరిగింది. ఈసారి, ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ 2023-24 ఆర్థిక సంవత్సరానికి ప్రయివేటు పెట్టుబడిలో రద్దీ కోసం పెద్ద ఖర్చు ప్రణాళికలను ఆవిష్కరించవచ్చు. రాబోయే బడ్జెట్ 2023-24లో రాజధాని ఆస్తులపై రాష్ట్రాల ఖర్చుపై ప్రత్యేక దృష్టి సారించి మూలధన వ్యయాన్ని పెంచే ప్రణాళికను కేంద్రం కొనసాగించవచ్చనే అభిప్రాయాలు వ్యక్తమవుతున్నాయి.
ద్రవ్య లోటు
మార్కెట్లు- విధాన రూపకర్తలు అనుసరించాల్సిన ముఖ్యమైన కొలమానాలలో ద్రవ్యలోటు అంశం ఒకటి. అందుబాటులో ఉన్న తాజా డేటా ప్రకారం, ఏప్రిల్-నవంబర్ 2022లో భారతదేశ ఆర్థిక లోటు రూ. 9.78 లక్షల కోట్లు లేదా పూర్తి ఆర్థిక సంవత్సరం లక్ష్యంలో 58.9 శాతం. గత సంవత్సరం, ద్రవ్యలోటు పూర్తి ఆర్థిక సంవత్సరం-22 లక్ష్యంలో 46.2 శాతంగా ఉంది.
పెట్టుబడుల ఉపసంహరణ లక్ష్యం
ఈ ఆర్థిక సంవత్సరంలో 2022-23లో పెట్టుబడుల ఉపసంహరణ లక్ష్యం రూ. 65,000 కోట్లు. కేంద్ర ప్రభుత్వ రంగ సంస్థల్లో ఈక్విటీలను ఉపసంహరించుకోవడం ద్వారా కేంద్రం ఇప్పటివరకు రూ.31,000 కోట్లను సమీకరించింది. ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ ఇంతకుముందు డివెస్ట్మెంట్ లక్ష్యాన్ని రూ. 1.75 లక్షల కోట్లుగా నిర్ణయించారు, తరువాత దానిని రూ.78,000 కోట్లకు సవరించారు. ఈ ఆర్థిక సంవత్సరం భారతదేశపు మెగా IPO, LIC IPOలను చూసింది. ఇప్పుడు, రెండు ప్రభుత్వ యాజమాన్యంలోని బ్యాంకులు, ఒక సాధారణ బీమా కంపెనీ ప్రయివేటీకరణ పెండింగ్లో ఉంది.
ఆర్థిక సర్వే..
2023 బడ్జెట్ సమావేశాల సందర్భంగా కేంద్ర ప్రభుత్వం మంగళవారం ఆర్థిక సర్వేను ప్రవేశపెట్టింది. కేంద్ర బడ్జెట్ 2023-24 తుది ముసాయిదాను ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ బుధవారం (ఫిబ్రవరి 1) పార్లమెంటులో ప్రవేశపెట్టనున్నారు. ఆర్థిక సర్వే ప్రకారం, 2023 ఏప్రిల్ 1 నుండి ప్రారంభమయ్యే ఆర్థిక సంవత్సరంలో భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ 6 శాతం నుండి 6.8 శాతం మధ్య వృద్ధి చెందుతుందని అంచనా వేసింది.