budget 2024: స్టాక్ మార్కెట్పై ఎఫెక్ట్.. గత 10 ఏళ్లలో సెన్సెక్స్-నిఫ్టీలో ప్రయాణం ఇలా..
ఆర్థిక మంత్రి సీతారామన్ బడ్జెట్ ప్రసంగం రోజున మార్కెట్లో భారీ హెచ్చుతగ్గులు కనిపించిన సందర్భంగా, ప్రధాని మోదీ హయాంలో ప్రవేశపెట్టిన బడ్జెట్ మార్కెట్ను ఎలా ప్రభావితం చేసిందనేది ఆసక్తికరంగా ఉంది.
కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ గురువారం 55 నిమిషాల ప్రసంగంలో 2024-25 ఆర్థిక సంవత్సరానికి మధ్యంతర బడ్జెట్ను ప్రవేశపెట్టారు. బడ్జెట్ డాక్యుమెంట్ అనేది ప్రభుత్వ ఆర్థిక విధానాలు ఇంకా విజన్కి సంబంధించిన పత్రం. ఇందులో నమోదు చేయబడిన డేటా సెన్సెక్స్ అండ్ నిఫ్టీ స్టేటస్ అండ్ దిశను నిర్ణయిస్తుంది. ఆర్థిక మంత్రి బడ్జెట్ ప్రసంగానికి ముందు స్టాక్ మార్కెట్ ట్రేడింగ్ మందకొడిగా సాగడం మార్కెట్పై మధ్యంతర బడ్జెట్ ఎంత ప్రభావం చూపుతుందో ఉదాహరణగా చెప్పవచ్చు. రోజు ట్రేడింగ్ ముగిసే సమయానికి బాంబే స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్ (BSE) సెన్సెక్స్ 106.81 (-0.14%) పాయింట్లు పడిపోయి 71,645.30 వద్ద ముగియడంతో బడ్జెట్ ప్రభావం మరింత స్పష్టంగా కనిపించింది. మరోవైపు, నేషనల్ స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్ నిఫ్టీ కూడా 28.25 (-0.13%) పాయింట్ల క్షీణతతో 21,697.45 వద్ద ముగిసింది.
ఆర్థిక మంత్రి సీతారామన్ బడ్జెట్ ప్రసంగం రోజున మార్కెట్లో భారీ హెచ్చుతగ్గులు కనిపించిన సందర్భంగా, ప్రధాని మోదీ హయాంలో ప్రవేశపెట్టిన బడ్జెట్ మార్కెట్ను ఎలా ప్రభావితం చేసిందనేది ఆసక్తికరంగా ఉంది.వాస్తవానికి, మధ్యంతర బడ్జెట్ 2024 లోక్సభ ఎన్నికలకు ముందు బడ్జెట్లో ప్రభుత్వం ఇంకా పరిపాలనా వ్యయాలను కొన్ని నెలల పాటు అందించినప్పటికీ, సార్వత్రిక ఎన్నికలకు ముందు సమర్పించిన ఈ మధ్యంతర బడ్జెట్తో స్టాక్ మార్కెట్ మరోసారి ప్రభావితమైంది. గురువారం ఉదయం 11 గంటలకు ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ పార్లమెంట్లో బడ్జెట్ ప్రసంగాన్ని ప్రారంభించిన వెంటనే, స్టాక్ మార్కెట్ ఇండెక్స్ ప్రభుత్వ ఆర్థిక విధానాలకు సంబంధించి వ్యాపారులు ఇంకా మార్కెట్ల ప్రతిస్పందనను చూపడం ప్రారంభించింది. బడ్జెట్ రోజున స్టాక్ మార్కెట్ పెట్టుబడిదారులకు పెద్దగా ప్రయోజనం చేకూర్చదన్న వాస్తవానికి 2024కి ముందు ఉన్న డేటా కూడా సాక్ష్యం.
బడ్జెట్ ప్రసంగం రోజు స్టాక్ మార్కెట్
గణాంకాలను పరిశీలిస్తే.. మధ్యంతర బడ్జెట్ను ప్రవేశపెట్టిన రోజే నేషనల్ స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్ నిఫ్టీ 50లో లిస్టయిన కంపెనీల షేర్లు గత 10 ఏళ్లలో ఏడుసార్లు క్షీణించాయి. 2014 నుండి 2019 మధ్యంతర బడ్జెట్ సమయంలో మాత్రమే, నిఫ్టీ డైవ్ తీసుకోలేదు. ఆర్థిక విషయాలపై దృష్టి సారించే విమర్శకులు నిఫ్టీ-50 బడ్జెట్ సమర్పణలో చాలా అస్థిరతను కలిగి ఉందని అభిప్రాయపడ్డారు. 2022లో 4.9 శాతం కదలిక నమోదైంది. అంటే 2022లో నిఫ్టీ 4.7 శాతం భారీ పెరుగుదలతో ముగిసింది . 2020లో, ఫిబ్రవరి 1న నిఫ్టీలో 3.3 శాతం కదలిక కనిపించింది. అయితే, మార్కెట్ ముగింపు సమయంలో, భారీ ప్రాఫిట్ బుకింగ్ జరిగింది ఇంకా నిఫ్టీ 2.5 శాతం పతనంతో ముగిసింది .
ప్రధాని మోదీ హయాంలో ముగ్గురు ఆర్థిక మంత్రులు నిర్మలా సీతారామన్ ఐదోసారి బడ్జెట్ను ప్రవేశపెట్టారు.
మూలధన వ్యయ లక్ష్యాలు, పెట్టుబడుల ఉపసంహరణ ప్రణాళికలు, ఆర్థిక లోటు, గృహనిర్మాణం ఇంకా రైల్వేలు వంటి కీలక ఆర్థిక అంశాలపై ఈసారి దృష్టి కేంద్రీకరించబడింది. వీటికి, బడ్జెట్ కేటాయింపులు, పన్ను విధానాలు - ముఖ్యంగా మూలధన లాభాలు స్టాక్ మార్కెట్లను (BSE సెన్సెక్స్ అండ్ నిఫ్టీ-50) ప్రభావితం చేసే కొన్ని ప్రధాన కారకాలు. పార్లమెంట్లో బడ్జెట్ను ప్రవేశపెట్టిన తర్వాత 2021లో నిఫ్టీలో అత్యధిక పెరుగుదల కనిపించింది. అయితే గత రెండేళ్లలో ఈ సూచీ క్షీణించింది. ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ ఈసారి ఐదోసారి బడ్జెట్ను ప్రవేశపెట్టనున్నారు. గత 10 సంవత్సరాలలో, ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోడీ క్యాబినెట్లో ముగ్గురు ఆర్థిక మంత్రులు - అరుణ్ జైట్లీ, పీయూష్ గోయల్ అండ్ నిర్మలా సీతారామన్ బడ్జెట్లను సమర్పించారు. అంతకుముందు, యునైటెడ్ ప్రోగ్రెసివ్ అలయన్స్ (యుపిఎ) ప్రభుత్వ చివరి సంవత్సరం (2013-2014)లో అప్పటి ఆర్థిక మంత్రి పి.చితంబరం బడ్జెట్ను సమర్పించారు.
నలుగురు ఆర్థిక మంత్రుల హయాంలో స్టాక్ మార్కెట్ ఎలా ఉంది ? గత 10 సంవత్సరాల గణాంకాలు
మధ్యంతర బడ్జెట్లో సాధారణంగా ఎలాంటి ప్రధాన విధాన ప్రకటనలు ఆశించబడవు. ఆర్థిక క్రమశిక్షణను కొనసాగిస్తూనే ద్రవ్యలోటును తగ్గించేందుకు మోదీ ప్రభుత్వం ప్రయత్నిస్తుందని నిపుణులు భావించారు. ద్రవ్యలోటు తగ్గించే లక్ష్యాన్ని సాధించేందుకు ప్రభుత్వం మౌలిక సదుపాయాలు, రక్షణ వంటి రంగాలకు అధిక నిధులు కేటాయిస్తుంది. మార్కెట్ పతనానికి ప్రధాన కారణం ఇన్వెస్టర్లలో నిరాశే. గత దశాబ్దంలో, మార్కెట్ అనేక రికార్డులను సృష్టించింది, అయితే చాలా సార్లు పెట్టుబడిదారులు ప్రభుత్వ ఆర్థిక విధానాలు అస్పష్టంగా ఉన్నాయని భావించారు దింతో మార్కెట్ నుండి డబ్బును ఉపసంహరించుకోవాలని నిర్ణయించుకున్నారు. భారీ ప్రాఫిట్ బుకింగ్ కారణంగా మార్కెట్లో కూడా భారీ పతనం నమోదైంది.
స్టాక్ మార్కెట్ ఎప్పుడు, ఎంత పెరిగింది?
2024 ఏప్రిల్-మేలో సాధారణ ఎన్నికలు జరగనున్నాయి. పన్నుల విషయంలో మరింత ఉపశమనం లభిస్తుందని ప్రజలు ఆశించారు. అయితే రూ.5 ట్రిలియన్ల ఆర్థిక వ్యవస్థ లక్ష్యాన్ని సాధించేందుకు ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ తన ప్రయత్నాలను కొనసాగిస్తుందని కార్పొరేట్ సంస్థలు ఆశాభావం వ్యక్తం చేసాయి. భారతదేశంలో స్టాక్ మార్కెట్ సంబంధిత కార్యకలాపాలు నిరంతరం పెరుగుతున్నాయి. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో ఆర్థిక మంత్రి ప్రకటనల వల్ల ఈసారి మార్కెట్ సానుకూల ధోరణిని కనబరుస్తుందని ఆర్థిక విధానాలతో పాటు మార్కెట్తో అనుబంధం ఉన్న వ్యక్తులు ఆశాభావం వ్యక్తం చేసారు. మోదీ ప్రభుత్వ హయాంలో 2016లో సెన్సెక్స్ సూచీ 30 వేల దిగువకు చేరింది. 2017 తర్వాత ప్రతి సంవత్సరం మార్కెట్లో పెరుగుదల కనిపించింది. గత ఏడు సంవత్సరాలలో, బాంబే స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్ (BSE) సెన్సెక్స్ 34,137 నుండి 63,588 వరకు ప్రయాణించింది. ఈ కొనసాగింపు దాదాపు రెట్టింపు అయింది. డిసెంబర్ 2023లో, మార్కెట్ ఆల్-టైమ్ హైని అంటే 70,146ని కూడా తాకింది. కొన్ని సార్లు, రికార్డు పెరుగుదల కారణంగా ఇండెక్స్ దీనిని మించిపోయింది. (మొత్తం సంవత్సరం సగటు ఆధారంగా)
గత బడ్జెట్లోని ముఖ్యాంశాలు
2014లో తొలిసారిగా ప్రధాని మోదీ ప్రభుత్వం సాధారణ బడ్జెట్ను ప్రవేశపెట్టింది. అప్పటి ఆర్థిక మంత్రి అరుణ్ జైట్లీ తన తొలి కేంద్ర బడ్జెట్ను జూలై 10న ప్రవేశపెట్టారు. బడ్జెట్ రోజున నిఫ్టీలో అమ్మకాలు కనిపించాయి. ప్రధాని మోడీ హయాంలో సమర్పించిన బడ్జెట్లు ఇంకా స్టాక్ మార్కెట్కు సంబంధించిన ముఖ్యమైన వాస్తవం ఏమిటంటే, 2017 తర్వాత, సెన్సెక్స్ ఎప్పుడూ 30 వేల (సంవత్సరం మొత్తం సగటు) దిగువకు రాలేదు . ఐదు ట్రిలియన్ డాలర్ల ఆర్థిక వ్యవస్థగా మారే బాటలో ఉన్న దేశ ఆర్థిక ఆరోగ్యాన్ని తెలిపే స్టాక్ మార్కెట్ సూచీ గత ఏడేళ్లలో 71 వేలకు పైగా చేరుకుంది.
బడ్జెట్ 2015
ఫిబ్రవరి 2015లో అరుణ్ జైట్లీ రెండోసారి బడ్జెట్ను ప్రవేశపెట్టారు. అప్పుడు బడ్జెట్పై మార్కెట్ సానుకూలంగా కనిపించింది. సెన్సెక్స్ 0.7 శాతం లాభంతో ముగిసింది. బడ్జెట్ ప్రజెంటేషన్ తర్వాత నిఫ్టీలో అమ్మకాలు కనిపించాయి. ఒక నెలలో దాదాపు 4.6 శాతం క్షీణత నమోదైంది.
మోదీ ప్రభుత్వ హయాంలో వరుసగా మూడో ఏడాది వచ్చిన బడ్జెట్ 2016 మార్కెట్ ఆశించిన స్థాయిలో లేదు. బడ్జెట్ రోజున మార్కెట్ 0.6 శాతం స్వల్ప పతనంతో ముగిసింది. నిఫ్టీలో 10 శాతానికి పైగా బలమైన ర్యాలీ కనిపించింది. 2011 తర్వాత ఇదే అత్యధికం.
బడ్జెట్ 2017:
ఈ బడ్జెట్ అనేక విధాలుగా చరిత్రాత్మకమైనది. ప్రత్యేక రైల్వే బడ్జెట్ను ప్రవేశపెట్టే సంప్రదాయానికి ప్రభుత్వం తెరపడింది. ఈ ఏడాది ఫిబ్రవరి 1న కేంద్ర బడ్జెట్ను ప్రవేశపెట్టడం ప్రారంభమైంది. ఈ ఏడాది మార్కెట్లో చాలా ఉత్సాహం కనిపించింది. ఆర్థిక మంత్రి బడ్జెట్ ప్రసంగం రోజున 1.8 శాతం పెరుగుదలతో 2011-2020 మధ్య అతిపెద్ద జంప్.