వన్ నేషన్, వన్ ఎలక్షన్ బిల్లు: ఇండియా ఎన్నికల వ్యవస్థలో ఎలాంటి మార్పులు రాబోతున్నాయో తెలుసా
సారాంశం
ప్రస్తుతం లోక్సభ, రాష్ట్ర అసెంబ్లీల ఎన్నికలు వేర్వేరు సమయాల్లో జరుగుతాయి. ఒకే దేశం, ఒకే ఎన్నిక బిల్లు ఇండియా ఎన్నికల ప్రక్రియలో ఊహించని మార్పులకు కారణం కానుంది.
కేంద్ర న్యాయ శాఖ మంత్రి అర్జున్ రామ్ మేఘ్వాల్ డిసెంబర్ 17న పార్లమెంటులో 'ఒకే దేశం, ఒకే ఎన్నిక' బిల్లును ప్రవేశపెట్టారు. కేంద్ర మంత్రివర్గం ఆమోదంతో, ఈ ప్రతిపాదన లోక్సభ, రాష్ట్ర శాసనసభల ఎన్నికలను క్రమబద్ధీకరించడం, భారతదేశ ఎన్నికల ప్రక్రియను ప్రాథమికంగా మార్చడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.
దేశవ్యాప్తంగా ఎన్నికలు ఎలా నిర్వహించబడతాయో ఇది ఎలా మారుస్తుందో చూద్దాం.
'ఒకే దేశం, ఒకే ఎన్నిక' అంటే ఏమిటి?
'ఒకే దేశం, ఒకే ఎన్నిక' అనేది లోక్సభ, రాష్ట్ర అసెంబ్లీల ఎన్నికలను ఒకేసారి నిర్వహించాలనే ప్రతిపాదన. ఈ విధానం ద్వారా, ఓటర్లు తమ నియోజకవర్గాల్లో రెండు ప్రభుత్వాలకు ఒకే రోజున ఓటు వేస్తారు. దీనివల్ల ఎన్నికల ఖర్చు తగ్గుతుంది, పాలనాపరమైన సామర్థ్యం పెరుగుతుంది.
ఒకే దేశం, ఒకే ఎన్నిక చారిత్రక నేపథ్యం
1951 నుండి 1967 వరకు లోక్సభ, రాష్ట్ర శాసనసభలకు ఒకేసారి ఎన్నికలు జరిగాయి. అయితే, కొన్ని రాష్ట్ర శాసనసభలు రద్దు కావడంతో ఈ విధానం ఆగిపోయింది.
ఎన్నికలపై ఉన్నతస్థాయి కమిటీ: కీలక అంశాలు
మాజీ రాష్ట్రపతి రామ్ నాథ్ కోవింద్ నేతృత్వంలోని ఉన్నతస్థాయి కమిటీ ఒకేసారి ఎన్నికలను నిర్వహించడంపై అధ్యయనం చేసింది. ప్రజల నుండి, రాజకీయ పార్టీల నుండి అభిప్రాయాలను సేకరించింది.
ఒకే దేశం, ఒకే ఎన్నిక ఎలా అమలు చేస్తారు?
ఈ మార్పులు దశలవారీగా అమలు చేస్తారు. మొదటి దశలో లోక్సభ, అన్ని రాష్ట్ర అసెంబ్లీలకు ఒకేసారి ఎన్నికలు జరుగుతాయి. రెండవ దశలో మున్సిపాలిటీలు, పంచాయతీలకు ఎన్నికలు జరుగుతాయి.
ఒకే దేశం, ఒకే ఎన్నిక ఏ సమస్యను పరిష్కరించాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది?
ఈ బిల్లు పాలనలో స్థిరత్వం, విధాన పక్షవాతం నివారణ, వనరుల దుర్వినియోగం తగ్గింపు, ప్రాంతీయ పార్టీల ప్రాముఖ్యతను కాపాడుకోవడం, రాజకీయ అవకాశాలను పెంచడం, పాలనపై దృష్టి పెట్టడం, ఆర్థిక భారాన్ని తగ్గించడం వంటి లక్ష్యాలను కలిగి ఉంది.
బిల్లుకు ఎవరు మద్దతు ఇస్తున్నారు, ఎవరు వ్యతిరేకిస్తున్నారు?
మద్దతుదారులు: బిజెపి, జనతాదళ్ (యునైటెడ్), బిజు జనతా దళ్ (బిజెడి), అన్నాడీఎంకే వంటి పార్టీలు ఈ ప్రతిపాదనకు మద్దతు ఇస్తున్నాయి.
వ్యతిరేకులు: కాంగ్రెస్, తృణమూల్ కాంగ్రెస్ (టిఎంసి), సమాజ్వాదీ పార్టీ (ఎస్పీ) వంటి ప్రతిపక్ష పార్టీలు ఈ బిల్లును వ్యతిరేకిస్తున్నాయి.