మోదీ 3.0 ప్రభుత్వం 2024-25 బడ్జెట్‌ను జూలై 23న ప్రవేశపెట్టనుంది. ఈ నేపథ్యంలో కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ 2023-24 ఆర్థిక సర్వే పార్లమెంటు ముందుంచారు.
దేశంలో కొలువుదీరిన మోదీ 3.0 ప్రభుత్వం.. 2024-25 బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టేందుకు సిద్ధమైంది. జూలై 23న పార్లమెంటులో బడ్జెట్‌ ప్రవేశపెట్టనున్నారు ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్. ఈ నేపథ్యంలో సోమవారం (జూలై 22) 2023-24 ఆర్థిక సంవత్సరానికి సంబంధించిన ఆర్థిక సర్వేను పార్లమెంటులో ప్రవేశపెట్టారు. ఈ సర్వే నివేదిక ప్రకారం భారత్‌లో చోటు చేసుకున్న 50 ప్రధాన అంశాల గురించి తెలుసుకుందాం రండి...
1. భారతదేశంలో 2013-14 నాటికి 29.17 శాతంగా ఉన్న పేదరికం 2022-23 నాటికి 11.28 శాతానికి తగ్గింది.
2. గడిచిన తొమ్మిదేళ్లలో ఉత్తరప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో 5.94 కోట్ల మంది పేదరికం నుంచి బయటపడ్డారు.
3. 2022-23లోని ఇంటింటికీ వినియోగ వ్యయం సర్వే ప్రకారం... గ్రామీణ, పట్టణ ప్రాంతాల్లో నివాసస్థాయి వ్యయం పెరిగింది.
4. 2023-24 ఆర్థిక సంవత్సరంలో S&P Global Ratings భారతదేశ సార్వత్రిక క్రెడిట్ రేటింగ్‌ని ‘స్థిరం’ నుంచి ‘సానుకూలం’ కి అప్‌గ్రేడ్ చేసింది.
5. భారతదేశంలో రిటైల్ ద్రవ్యోల్బణం 2023-24 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 5.4 శాతం కి తగ్గింది.
6. 2022-23లో ఉద్యోగుల భవిష్యనిధి కార్యాలయం (ఎంప్లాయీ ప్రావిడెంట్‌ ఫండ్‌ ఆపీస్‌- EPFO)లో కొత్తగా కోటీ 31 లక్షల ఉద్యోగులు నమోదు అయ్యారు.
7. పెరుగుతున్న ఫ్యాక్టరీ ఉద్యోగాల ద్వారా కంప్యూటర్, ఎలక్ట్రానిక్స్, రబ్బరు, ప్లాస్టిక్ ఉత్పత్తుల రంగాల్లో భారీ ఉపాధి అవకాశాలు లభిస్తున్నాయి.
8. భారత ప్రభుత్వం చమురు ధరలు తగ్గించడం, ద్రవ్యోల్బణాన్ని తగ్గించడంలో సహాయపడింది.
9. ఆర్థిక సంవత్సరం 2023-24లో వస్తు సేవల పన్ను (GST) వసూళ్లు 12.7 శాతం పెరిగాయి.
10. భారతదేశంలో మల్టీ డైమెన్షనల్ పావర్టీ ఇండెక్స్ ప్రకారం.. 2015-16, 2019-21 మధ్య గ్రామీణ, పట్టణ ప్రాంతాల్లో పేదరికం తగ్గింది.
11. అంతర్జాతీయ సరఫరా గొలుసు (ఇంటర్నేషనల్‌ సప్లై చైన్‌) అంతరాయాలపై ఉన్నప్పటికీ, భారతదేశంలో FY24లో దేశీయ ద్రవ్యోల్బణం తగ్గింది.
12. పన్ను రూళ్లను సరళీకరించడం ద్వారా కేంద్ర ప్రభుత్వ ఆదాయం పెరిగింది.
13. ప్రభుత్వం ప్లాన్డ్ అండ్‌ ఇంటిగ్రేటెడ్ స్టాటిస్టికల్ సిస్టంని మరింత బలోపేతం చేస్తుంది.
14. భారతదేశం FY22 నుంచి FY24 మధ్యకాలంలో ఉన్నత వృద్ధి, తక్కువ ద్రవ్యోల్బణ మార్గంలో ప్రయాణించింది.
15. వస్తు సేవల పన్ను (GST) కింద నమోదైన 1.3 కోట్ల ఎంటీటీల వివరాలను విశ్లేషించడం ద్వారా వ్యాపార ఆరోగ్యాన్ని అంచనా వేయవచ్చు.
16. నిరుపేదలపై ఉన్న బహుముఖ పేదరికం తగ్గించడానికి భారతదేశం చురుకైన చర్యలు తీసుకుంది.
17. 2015-16 నుంచి 2019-21 మధ్య పేదరికం హెడ్‌కౌంట్‌ రేషియో వేగంగా తగ్గింది.
18. ప్రభుత్వం EPFO సభ్యత్వ సంఖ్య 2015-16 నుంచి 2023-24 వరకు 8.4 శాతం వార్షిక వృద్ధి రేటు (CAGR)తో పెరిగింది.
19. విద్యుత్ వినియోగం FY24లో 6.7 శాతం పెరిగింది.
20. 2023-24 ఆర్థిక సంవత్సరంలో మోడరేట్ పాలసీ రేట్లు, తగిన లిక్విడిటీ మేనేజ్మెంట్ రిజర్వ్ బ్యాంక్ ద్వారా అమలయ్యాయి.
21. 2015-16, 2019-21 మధ్య ద్రవ్యోల్బణం తగ్గింది. గ్రామీణ, పట్టణ ప్రాంతాల్లో ప్రజలు మెరుగైన జీవన స్థాయి అనుభవించారు.
22. అంతర్జాతీయ, దేశీయ మార్కెట్లలో వినియోగ వ్యయం పెరిగింది.
23. ప్రపంచ, దేశీయ మార్కెట్లలో వినియోగ వ్యయం పెరిగింది.
24. భారతదేశం 2023-24 ఆర్థిక సంవత్సరంలో ద్రవ్యోల్బణం నియంత్రణలో ముందుంది.
25. మోడరేట్ ద్రవ్యోల్బణం, ఉన్నత ఆర్థిక వృద్ధి భారతదేశంలో రిటైల్ మార్కెట్‌కి ఊతమిచ్చాయి.
26. అంతర్జాతీయ మార్కెట్లలో పెట్రోల్, డీజిల్ ధరలను తగ్గించడం ద్వారా భారతదేశం ద్రవ్యోల్బణాన్ని తగ్గించింది.
27. బహుముఖ పేదరికం నుంచి 24.82 కోట్ల మంది 2013-14, 2022-23 మధ్య బయటపడ్డారు.
28. భారతదేశం 2022-23లో ఉద్యోగుల భవిష్య నిధి కార్యాలయం (EPFO)లో 131.5 లక్షల నెట్ పేరోల్ అడిషన్స్ రికార్డ్ చేసింది.
29. GST కింద E-way బిల్లులు 2023-24లో పెరిగాయి. ఇది ఆర్థిక వృద్ధిని సూచిస్తుంది.
30. భారతదేశం ఉత్పత్తి రంగంలో Sunrise సెక్టార్లలో కొత్త ఉపాధి అవకాశాలు కల్పించింది.
31. భారతదేశంలో చిన్న, మధ్య తరహా పరిశ్రమలు పెద్ద మొత్తంలో ఉపాధి కల్పిస్తున్నాయి.
32. భారతదేశంలో EPFO సభ్యత్వం 2015-16 నుండి 8.4 శాతం CAGRతో పెరిగింది.
33. 2023-24 ఆర్థిక సంవత్సరంలో EPFO సభ్యుల మొత్తం సంఖ్య 29.9 కోట్లకు చేరింది
34. భారతదేశంలో GST వసూళ్లు పెరిగాయి, విధానాలు సరళీకృతం అయ్యాయి.
35. GST వసూళ్లు పన్ను సంవత్సరంలో సగటున 12.7 శాతం పెరిగాయి.
36. భారతదేశంలో రిటైల్ ద్రవ్యోల్బణం FY24 లో 5.4 శాతం కి తగ్గింది.
37. భారతదేశం ఆర్థిక వృద్ధిని అందుకోవడం, ద్రవ్యోల్బణాన్ని నియంత్రించడంలో ముందుంది.
38. భారత ప్రభుత్వం చమురు ధరలను తగ్గించడం ద్వారా ద్రవ్యోల్బణాన్ని నియంత్రించింది.
39. డిజిటల్ ఇండియా ప్రోగ్రామ్ FY24లో 50 లక్షల కొత్త డిజిటల్ ఉద్యోగాలను సృష్టించింది.
40.దేశంలో విద్యా స్థాయి గణనీయంగా మెరుగుపడింది.
41. విద్యా వ్యవస్థలో విద్యార్థుల కవర్ 2011లో 9.6 సంవత్సరాల నుండి 2024 లో 12.5 సంవత్సరాలకు పెరిగింది.
42. పీఎం కిసాన్‌ (PM-KISAN) పథకం ద్వారా 2023-24లో 12 కోట్ల రైతులకు ఆర్థిక సహాయం అందింది.
43. వ్యవసాయంలో యాంత్రీకరణను ప్రోత్సహించడం ద్వారా అన్నదాతలకు పంటల సాగులో ప్రోత్సాహకంగా నిలిచింది.
44. దేశంలో శ్రామిక శక్తి, మానవ వనరులు ఏటికేడు పెరుగుతున్నాయి.
45. 2030 వరకు ఏటా సగటున 78.5 లక్షల ఉద్యోగాలు సృష్టించాలి. కాగా, గతేడాది సేవ, నిర్మాణ రంగాల్లో ఉపాధి కల్పన పెరిగింది.
46. తయారీ రంగం కూడా పుంజుకుని ఉద్యోగాల కల్పనలో మెరుగైన ప్రదర్శన చేస్తోంది.
47. దేశంలో నిరుద్యోగ రేటు తగ్గింది. 2022-23లో భారత్‌లో నిరుద్యోగిత రేటు 3.2 శాతానికి తగ్గింది.
48. ఆటోమొబైల్ రంగంలో పెట్టుబడులు పెరిగాయి.
49. కేంద్రం తీసుకొచ్చిన ఉత్పత్తి ఆధారిత ప్రోత్సాహకం (పీఎల్ఐ) స్కీమ్ ద్వారా రూ.68కోట్ల పెట్టుబడి ప్రతిపాదనలు వచ్చాయి. అందులో రూ.14వేల కోట్లు కార్యరూపం దాల్చాయి.
50. గత ఏడాది సాధించిన మార్పుల కారణంగా 2024-25లో భారత వాస్తవ జీడీపీ 6.5 నుంచి 7 శాతం మధ్య వృద్ధి చెందుతుందని సర్వే పేర్కొంది.