బ్రిక్స్, జీ7 శిఖరాగ్ర సదస్సుల నేపథ్యంలో అంతర్జాతీయ సంబంధాలను సమతుల్యం చేస్తూ భారతదేశం ప్రపంచ వేదికపై కీలక పాత్ర పోషిస్తోంది. పాశ్చాత్య, తూర్పు దేశాలతో సంబంధాలను బలోపేతం చేసుకుంటూ, సంఘర్షణల పరిష్కారంలో మధ్యవర్తిగా వ్యవహరిస్తోంది.
రష్యాలోని కజాన్లో ఇటీవల బ్రిక్స్ శిఖరాగ్ర సదస్సు జరిగింది. ఈ సదస్సులో భారత ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ పాల్గొని... రష్యా అధ్యక్షుడు వ్లాదిమిర్ పుతిన్, చైనా అధ్యక్షుడు జీ జిన్ పింగ్ సహా కీలక నేతలతో చర్చలు జరిపారు. కెనడాతో సంబంధాలు ఉద్రిక్తంగా ఉన్నప్పటికీ... చైనా, రష్యా లాంటి తూర్పు దేశాల మధ్య సంబంధాలను బలోపేతం చేస్తూ జీ7 సమిట్లో పాశ్చాత్య దేశాలతో బలమైన సంబంధాలను కొనసాగించడం ద్వారా భారతదేశం ప్రత్యేక స్థానాన్ని ఈ శిఖరాగ్ర సమావేశం ప్రదర్శించింది.
చైనా- భారత్ సరిహద్దు ఉద్రిక్తతల కారణంగా సంబంధాలు క్షీణించిన తర్వాత అధ్యక్షుడు జిన్ పింగ్తో ప్రధాని మోదీ జరిపిన సంభాషణ అత్యంత ప్రాధాన్యతను సంతరించుకుంది. సైనిక ప్రతిష్టంభనలను సడలించడం, సుస్థిరతను కొనసాగించడంపై దృష్టి సారిస్తూనే, సంక్లిష్ట సమస్యలపై మధ్యవర్తిగా, అగ్రరాజ్యాల మధ్య సంబంధాలను సమతుల్యం చేయడంలో భారత్ పాత్రను వారి నిమగ్నత నొక్కిచెబుతోంది.
undefined
సంఘర్షణ మధ్యవర్తిత్వంలో భారత్ కు పెరుగుతున్న దౌత్య బలం
ఉక్రెయిన్-రష్యా వివాదంతో తటస్థ మధ్యవర్తిగా న్యూఢిల్లీ ఖ్యాతి పెరిగింది. రష్యా, ఉక్రెయిన్ నాయకులు ఇద్దరూ గౌరవించే నాయకుడిగా మోదీ స్థానం సంపాదించారు. సంఘర్షణ పరిష్కారంలో భారతదేశాన్ని సంభావ్య దౌత్య భాగస్వామిగా నిలబెట్టింది. ఈ సదస్సులో ఇరాన్కు చెందిన మసూద్ పెజెష్కియన్తో కూడా మోడీ సమావేశమయ్యారు. ప్రపంచ శాంతికి భారతదేశం కట్టుబడి ఉందని పునరుద్ఘాటించారు. ఉగ్రవాదంలో "ద్వంద్వ ప్రమాణాలు" అని పిలుపునిచ్చారు. తీవ్రవాద నెట్ వర్క్లకు మద్దతు ఇచ్చిన చరిత్ర ఉన్నప్పటికీ పాకిస్తాన్కు చైనా మద్దతు ఇవ్వడాన్ని ఎత్తిచూపారు.
బ్రిక్స్లో భారత్ పాత్ర అభివృద్ధి చెందుతున్న దౌత్య శక్తిని చాటుతోంది. అత్యంత వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న ఆర్థిక వ్యవస్థల్లో ఒకటైన భారత్ డిజిటల్ టెక్నాలజీ, సుస్థిర అభివృద్ధి, ఉగ్రవాద వ్యతిరేక ప్రయత్నాల్లో కీలక కార్యక్రమాలను చేపట్టడానికి సిద్ధంగా ఉంది. ఆర్థిక వృద్ధి, సుస్థిరతపై భారత్ దృష్టి సారించడం, ప్రపంచ పాలనా సంస్కరణలకు పిలుపునివ్వడం, పాశ్చాత్య దేశాలతో సహకార సంబంధాలను కొనసాగిస్తూ గ్లోబల్ సౌత్లో తన స్థానాన్ని బలోపేతం చేసుకోవడం బ్రిక్స్ సదస్సులో హైలెట్గా నిలిచాయి.
కాగా, ఖలిస్తానీ నేత హర్దీప్ సింగ్ నిజ్జర్ హత్యకు సంబంధించి కెనడా ఆరోపణల నేపథ్యంలో కెనడా- ఇండియా మధ్య దౌత్యపరగా ఉద్రిక్త పరిస్థితులు నెలకొన్నాయి. ఈ నేపథ్యంలో కెనడా మినహా బ్రిక్స్, జీ7 దేశాలతో సంబంధాలను సమతుల్యం చేయడానికి భారత విదేశాంగ విధానం దోహద పడనుంది. కెనడాతో వివాదం వాణిజ్యం, వలసలపై ప్రభావం చూపినప్పటికీ, ఇతర జీ7 దేశాలతో భారత్ సత్సంబంధాలు కొనసాగుతున్నాయి. ఇండో-పసిఫిక్ సముద్ర భద్రత, ఉగ్రవాద నిరోధం లాంటి అంశాల్లో జీ7తో పొత్తు ప్రాంతీయ, అంతర్జాతీయ సుస్థిరత పట్ల భారత్ నిబద్ధతను ప్రతిబింబిస్తోంది.
కాగా, బ్రిక్స్ శిఖరాగ్ర సమావేశంలో ప్రధాన మంత్రి నరేంద్ర మోడీ శాంతి, దౌత్య సంబంధాలను ప్రధానంగా ప్రస్తావించారు. గాజా ఘర్షణ సహా ప్రపంచ సంఘర్షణలలో మధ్యవర్తిగా భారతదేశ దార్శనికతను వివరించారు. ఇజ్రాయెల్ తో బలమైన సంబంధాలను సమతుల్యం చేస్తూనే పాలస్తీనాకు భారత్ దీర్ఘకాలిక మద్దతును కొనసాగిస్తుండటం తమ బలమైన దౌత్య సంబంధాలను ప్రతిబింబిస్తుందని పేర్కొన్నారు. సంక్లిష్టమైన సమస్యల పట్ల భారత్ వైఖరి సున్నితమైన అంతర్జాతీయ సంబంధాలను దృఢమైన, సరళమైన వైఖరితో నిర్వహించే సామర్థ్యాన్ని ప్రదర్శిస్తుందని తెలిపారు.