Independence Day 2022: ఈ ఆగస్టు 15 నాటికి మన దేశానికి స్వాతంత్ర్యం సిద్ధించి 75 ఏండ్లు పూర్తవుతుంది. ఈ సందర్భంగా స్వాతంత్య్రం కోసం పోరాటం చేసిన వీరుల స్ఫూర్తిదాయకమైన నినాదాలు కొన్నింటినీ తెలుసుకుందాం..
1."ఇంక్విలాబ్ జిందాబాద్" - షహీద్ భగత్ సింగ్
షహీద్ భగత్ సింగ్ 1907 సెప్టెంబర్ 28న పంజాబ్ లోని బంగాలో జన్మించాడు. ధైర్యవంతుడైన ఈయన భారత జాతీయోద్యమంలో అత్యంత ప్రభావవంతమైన విప్లవకారులలో ఒకరిగా పరిగణించబడ్డారు. అనేక విప్లవ సంస్థలను కలుసుకుని భారత జాతీయోద్యమానికి గొప్ప కృషి చేశాడు.
ఈ నినాదాన్ని ఉర్దూ కవి, భారత స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు మౌలానా హస్రత్ మొహానిబ్ రూపొందించాడు. కానీ అత్యంత ప్రభావవంతమైన భారతీయ విప్లవకారులలో ఒకరైన భగత్ సింగ్ చేత ప్రాచుర్యం పొందింది. 23 ఏళ్ల వయసులో దేశం కోసం తన ప్రాణాలను త్యాగం చేశారు భగత్ సింగ్. "ఇంక్విలాబ్ జిందాబాద్" అనే నినాదం అర్థం "విప్లవం దీర్ఘాయుష్షు". ఈ నినాదం స్వాతంత్ర్య సంగ్రామం ర్యాలీ ఆర్తనాదాలలో ఒకటిగా మారింది. స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో పాల్గొనడానికి భారతదేశంలోని యువతను ప్రేరేపించింది. అది వారిలో దేశభక్తి భావాన్ని, స్వాతంత్ర్య అనుకూల భావాన్ని మేల్కొల్పింది.
2. "తుమ్ ముఝే ఖూన్ దో, మై తుమ్హే ఆజాదీ దుంగా" – సుభాష్ చంద్రబోస్
గొప్ప స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు నేతాజీ సుభాష్ చంద్ బోస్ 1897 జనవరి 23న ఒడిశాలోని కటక్ గ్రామంలో జన్మించారు. అతను భారతదేశ స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో అగ్రగణ్యుడు. గొప్పనాయకుడు కూడా. రెండవ ప్రపంచ యుద్ధ సమయంలో బ్రిటిష్ వారికి వ్యతిరేకంగా పోరాడటానికి జపాన్ సహాయంతో 'ఆజాద్ హింద్ ఫౌజ్'ను ఏర్పాటు చేశాడు.
ఈ నినాదం అర్థం "నాకు రక్తం ఇవ్వండి.. నేను మీకు స్వేచ్ఛను ఇస్తాను". భారత జాతీయ సైన్య స్థాపకుడైన నేతాజీ అని ఆప్యాయంగా పిలువబడే సుభాష్ చంద్రబోస్ దీనిని రూపొందించారు. స్వాతంత్ర్య సంగ్రామంలో తన సొంత పద్ధతుల ద్వారా పాల్గొనాలని ఆయన భారత యువతను కోరారు. దేశ స్వాతంత్ర్యం కోసం మరింత చురుకుగా పోరాడేలా ప్రజలను ప్రేరేపించడానికి ఆయన "తుమ్ ముఝే ఖూన్ దో, మై తుమ్హే ఆజాదీ దుంగా" అనే నినాదాన్ని ఇచ్చారు.
3. "కరో యా మారో" – మహాత్మా గాంధీ
మహాత్మాగాంధీ 1869 అక్టోబర్ 2న పోర్ బందర్ లో జన్మించారు. 1890లో ఇంగ్లాండు నుంచి న్యాయవాదిగా భారతదేశానికి తిరిగివచ్చి భారత స్వాతంత్ర్య సంగ్రామం కోసం తన జీవితాన్నంతా అర్పించాడు. మహాత్మా గాంధీ చంపారన్ ఉద్యమం, ఖేడా ఉద్యమం, ఖిలాఫత్ ఉద్యమం, నామ్ ఉద్యమం, క్విట్ ఇండియా ఉద్యమంతో సహా బ్రిటిష్ వారికి వ్యతిరేకంగా అనేక ఉద్యమాలు చేశారు.
మోహన్ దాస్ కరంచంద్ గాంధీ, మహాత్మా గాంధీగా ప్రసిద్ధి చెందాడు. 1942 ఆగస్టు 7న జరిగిన ఏఐసీసీ (అఖిల భారత కాంగ్రెస్ కమిటీ) సమావేశం అనంతరం మహాత్మాగాంధీ 'డూ ఆర్ డై' అనే నినాదాన్ని ఇచ్చారు. ఆ మరుసటి రోజే అంటే 1942 ఆగస్టు 8న క్విట్ ఇండియా తీర్మానాన్ని అఖండ మెజారిటీతో ఆమోదించారు. అది భారతదేశంలో బ్రిటిష్ పాలన తక్షణమే ముగిసిపోతుందని ప్రకటించింది. కాబట్టి, రాత్రి కాంగ్రెస్ ప్రతినిధులను ఉద్దేశించి మహాత్మా గాంధీ మాట్లాడుతూ, "మేరే జైలు జానే సే కుచ్ నహీ హోగా; కరో యా మారో" అంటే అంతిమంగా మనం భారతదేశాన్ని విముక్తి చేద్దాం లేదా ఆ ప్రయత్నంలో మనం చనిపోదాం అని అర్థం.
4. "సారే జహాన్ సే అచ్ఛా హిందుస్తాన్ హమారా" – ముహమ్మద్ ఇక్బాల్
మహమ్మద్ ఇక్బాల్ 1877 నవంబరు 9 న పంజాబ్ (ప్రస్తుతం పాకిస్తాన్) లోని సియాల్ కోట్ లో జన్మించాడు. ముహమ్మద్ ఇక్బాల్ ప్రసిద్ధ కవి. రాజకీయ నాయకుడు, తత్వవేత్త, అద్భుతమైన విద్యావేత్త కూడా. అతను బ్రిటిష్ ఇండియాలో బారిస్టర్ కూడా. ప్రజలలో రాజకీయ అవగాహనను వ్యాప్తి చేయడానికి అతను కవిత్వం , పాటలను రాశాడు. "సారే జహాన్ సే అచ్ఛా హిందుస్తాన్ హమారా" అంటూ దేశభక్తి భావనతో యువతను చైతన్యవంతం చేయడానికి ఈ ప్రసిద్ధ పాటను ఒక నినాదంగా ఉపయోగించారు.
5. "వందేమాతరం" – బంకిమ్ చంద్ర ఛటర్జీ
"వందేమాతరం" అంటే "అమ్మా నేను నీకు నమస్కరిస్తున్నాను" అని అర్థం. బంకిమ్ చంద్ర చటర్జీ భారత జాతీయోద్యమ కాలంలో భారతదేశాన్ని దేవతగా.. తల్లిగా అభివర్ణించారు.
6. "సత్యమేవ జయతే" – పండిట్ మదన్ మోహన్ మాలవీయ
ఈ యుగానికి ఆదర్శప్రాయమైన వ్యక్తిగా పరిగణించబడే మదన్ మోహన్ మాలవీయ భారతదేశంలో మహామన అనే గౌరవప్రదమైన బిరుదును పొందిన మొదటి, చివరి వ్యక్తి. "సత్యం మాత్రమే విజయం సాధిస్తుంది" అనేది ఈ పదబంధం అర్థం.
7. "స్వరాజ్ మేరా జనం సిధ్ అధికార్ హై, ఔర్ మై ఇసే లేఖర్ రహుంగా" – బాలగంగాధర్ తిలక్
బాలగంగాధర్ తిలక్ 1856 జూలై 23 న మహారాష్ట్రలోని కొంకణ్ ప్రదేశ్ (రత్నగిరి) లోని చిక్కన్ గ్రామంలో జన్మించాడు. "స్వరాజ్యం నా జన్మహక్కు, అది నాకు దక్కుతుంది" అని బాలగంగాధర తిలక్ సృష్టించిన ఈ నినాదం స్వాతంత్ర్య సంగ్రామ సమయంలో అసంఖ్యాక భారతీయుల్లో దేశభక్తిని రగిలించింది. యువత విద్యకు ప్రాధాన్యమిచ్చి, సమాజంలోని అన్ని వర్గాల ప్రజలను సంఘటితం చేశారు.
8. "ఖూన్ సే ఖేలేంగే హోలీ గార్ వతన్ ముష్కిల్ మెయిన్ హై" – అష్ఫాకుల్లా ఖాన్
అమర్ షహీద్ అష్ఫాక్ ఉల్లా ఖాన్ భారతమాత ముద్దు బిడ్డగా పేరుపొందారు. తన 27వ యేట అష్ఫాక్ ఉల్లాఖాన్ మాతృభూమి స్వాతంత్ర్యం కోసం తన జీవితాన్ని త్యాగం చేసి ఉరికొయ్యను ముద్దాడాడు. అష్ఫాక్ ఉల్లా ఖాన్ కూడా గొప్ప ఉర్దూ కవి. కాకోరి దోపిడీలో ప్రముఖ వ్యక్తి అయిన అష్ఫాకుల్లా ఖాన్ షాజహాన్ పూర్ కు చెందిన స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు. అలాగే రాంప్రసాద్ బిస్మిల్ కు సన్నిహితుడు కూడా. కాకోరి దోపిడీకి పట్టుబడిన తరువాత వారిద్దరికీ మరణశిక్ష విధించారు. ఇతను యువతను ప్రోత్సహించడానికి సర్ఫరోషి కి తమన్నా అనే కవితలోని "ఖూన్ సే ఖేలేంగే హోలీ గార్ వతన్ ముష్కిల్ మెయిన్ హై" అనే పంక్తిని ఒక నినాదంగా ఉపయోగించాడు.
9. "అబ్ భీ జిస్కా ఖూన్ ఖూన్ ఖౌలా నహీ వో పానీ హై, జో దేశ్ కే కామ్ నా ఆయే హూ బేకర్ జవానీ హై" – చంద్రశేఖర్ ఆజాద్
స్వాతంత్య్రోద్యమానికి సంబంధించి చంద్రశేఖర్ ఆజాద్ కు అత్యంత విప్లవాత్మకమైన భావజాలం ఉండేది. అతను "ఆజాద్" అనే స్వయంగా తీసుకున్న పేరుతో ప్రజలలో ప్రజాదరణ పొందాడు. చిన్నవయసులోనే ఆజాద్ స్వాతంత్ర్య సంగ్రామంలో చేరి వివిధ హింసాత్మక ఉద్యమాలలో పాల్గొన్నాడు. మాతృభూమిని బ్రిటిష్ వారి బారి నుంచి విముక్తం చేస్తానని ఆజాద్ ప్రతిజ్ఞ చేశాడు.
బ్రిటిష్ వారికి ఎప్పటికీ పట్టుబడకూడదని నిశ్చయించుకున్న ఆజాద్, అత్యంత స్ఫూర్తిదాయకమైన నినాదాలు ఇవ్వడం ద్వారా యువతను విప్లవాత్మకంగా మార్చాడు. ఈ నినాదం దేశం కోసం పోరాడే స్ఫూర్తిని వెలిగించింది.
10. "సర్ఫరోషి కి తమన్నా అబ్ .. హమారే దిల్ మే హై, దేఖ్నా హై జోర్ కిత్నా బాజు-ఎ-ఖాతిల్ మే హై" – రాంప్రసాద్ బిస్మిల్
రాంప్రసాద్ బిస్మిల్ రాసిన ఈ పంక్తులు అతని దేశభక్తి కవిత నుంచి తీసుకోబడ్డాయి. ఇది తరువాత భారతదేశంలో బ్రిటిష్ అధికారాన్ని సవాలు చేయడానికి ఒక నినాదంగా ఉపయోగించబడింది. ఈ నినాదం ఆ సమయం బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యవాదానికి వ్యతిరేకంగా స్వాతంత్ర్యం కోసం పోరాడాలని ప్రజలను కోరింది. బిస్మిల్ ఆనాటి అత్యంత ప్రతిభావంతులైన దేశభక్తి రచయితలలో ఒకడు.