నరేంద్ర మోదీ మూడో సారి ప్రధాన మంత్రి అయిన తర్వాత ఏం చేశారు అనే ప్రశ్నకు సుధీర్ఘ సమాధానమిది. తొలి 100 రోజుల్లో సాధించిన ప్రగతి నివేదికను మోదీ ప్రభుత్వం విడుదల చేసింది.
➢ ప్రధాన దృష్టి రోడ్లు, రైల్వేలు, పోర్టులు మరియు ఎయిర్‌వేస్‌పై
➢ మహారాష్ట్రలోని వధవాన్ మెగా పోర్టుకు రూ. 76,200 కోట్లతో ఆమోదం, ఇది ప్రపంచంలోని టాప్ 10 పోర్టుల్లో ఒకటిగా నిలుస్తుంది.
**ప్రధానమంత్రి గ్రామీణ రోడ్ల పథకం-4 (PMGSY-IV):**
➢ 62,500 కిలోమీటర్ల రోడ్లు మరియు వంతెనలను నిర్మించేందుకు లేదా అప్‌గ్రేడ్ చేయడానికి ఆమోదం, 25,000 కలుపని గ్రామాలకు సులభంగా చేరుకోవడానికి రూ. 49,000 కోట్ల కేంద్ర సహాయం.
➢ భారతదేశం యొక్క రోడ్డు నెట్‌వర్క్ బలోపేతం కోసం రూ. 50,600 కోట్ల పెట్టుబడికి ఆమోదం.
➢ 936 కిలోమీటర్ల మేర 8 జాతీయ హైస్పీడ్ రోడ్ కారిడార్ ప్రాజెక్టులు ఆమోదం.
ఇన్ఫ్రాస్ట్రక్చర్ అభివృద్ధి
➢ లడఖ్‌ను హిమాచల్ ప్రదేశ్‌తో కలిపే శింఖున్-లా సొరంగం శంకుస్థాపన.
➢ వేగవంతమైన మరియు సౌకర్యవంతమైన రైలు ప్రయాణం కోసం 8 కొత్త రైల్వే లైన్ ప్రాజెక్టులకు ఆమోదం, వీటి ద్వారా 4.42 కోట్ల పనిదినాలు ఉత్పత్తి చేయడం.
➢ వారణాసిలోని లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయ అభివృద్ధి కోసం ఆమోదం.
➢ పశ్చిమ బెంగాల్‌లో బాగ్‌డోగ్రా మరియు బిహార్‌లో బిహటాలో కొత్త సివిల్ ఎన్‌క్లేవ్‌ల నిర్మాణం.
➢ అగట్టి మరియు మినికోయ్‌లో ఎయిర్ స్ట్రిప్‌లు నిర్మించేందుకు ఆమోదం.
➢ బెంగుళూరు మెట్రో, పుణె మెట్రో, మరియు థానే ఇంటిగ్రల్ రింగ్ మెట్రో రైల్ ప్రాజెక్టుల విస్తరణకు ఆమోదం.
రైతుల కోసం మద్దతు పథకాలు
➢ ప్రధానమంత్రి కిసాన్ సమ్మాన్ నిధి యొక్క 17వ విడత విడుదల.
➢ 9.3 కోట్ల రైతులకు రూ. 20,000 కోట్ల సాయం పంపిణీ.
➢ ఇప్పటివరకు మొత్తం 12 కోట్ల 33 లక్షల రైతులకు రూ. 3 లక్షల కోట్లు పంపిణీ.
➢ 2024-25 ఖరీఫ్ పంటల కనీస మద్దతు ధర (MSP) పెంపు.
➢ 12 కోట్ల రైతులకు మద్దతు ద్వారా సుమారు రూ. 2 లక్షల కోట్ల ప్రయోజనం.
➢ ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో పోలవరం నీటిపారుదల ప్రాజెక్టుకు రూ. 12,100 కోట్ల ఆమోదం.
➢ రూ. 14,200 కోట్ల విలువైన ఏడేళ్ల ప్రధాన పథకాలకు ఆమోదం.
➢ డిజిటల్ వ్యవసాయ మిషన్, వ్యవసాయ రంగంలో సామర్థ్యం మరియు ఉత్పాదకతను పెంచడం.
➢ కొత్త జాతీయ సహకార విధానం డ్రాఫ్ట్ తయారు చేయడం పూర్తయ్యింది.
➢ నేషనల్ కోఆపరేటివ్ ఆర్గానిక్స్ లిమిటెడ్ (NCOL) మరియు ఉత్తరాఖండ్ ఆర్గానిక్ కమోడిటీ బోర్డు మధ్య ఒప్పందం.
కిసాన్ మిత్ర మోదీ
➢ సహకార చక్కెర మిల్లుల ఎథనాల్ ఉత్పత్తి యూనిట్లను బహుళ-ఫీడ్ సదుపాయాలుగా మార్పు చేయడం, తద్వారా మొక్కజొన్నతో కూడా ఎథనాల్ ఉత్పత్తి సాధ్యమవుతుంది.
➢ ఉల్లిపాయలు మరియు బాస్మతి రైస్ ఎగుమతిపై కనీస ఎగుమతి ధర తొలగింపు మరియు ఉల్లిపాయల ఎగుమతి సుంకం 40% నుండి 20%కు తగ్గించడం.
➢ సోయాబీన్, సన్‌ఫ్లవర్ మరియు క్రూడ్ పామ్ ఆయిల్స్‌పై సుంకం 12.5% నుండి 32.5%కు పెంపు.
➢ వ్యవసాయ మౌలిక సదుపాయ నిధి పథకం విస్తరణ.
➢ జమ్మూ మరియు కాశ్మీర్‌లో రూ. 3,300 కోట్ల విలువైన వ్యవసాయ పథకాలు.
➢ కృషి సహాయ గ్రూపుల 30,000 మహిళా రైతులను సత్కరించడం.
➢ "మిషన్ మౌసమ్" కోసం రూ. 2,000 కోట్ల ఆమోదం.
➢ కొత్తగా అగ్రిస్యూర్ అనే నిధి ప్రారంభం.
మధ్యతరగతి ప్రజలకు పన్ను ఉపశమనం
➢ రూ. 7 లక్షల వరకు ఆదాయంపై పన్ను రాయితీ.
➢ వేతనదారులు రూ. 17,500 వరకు ఆదా చేయగలరు.
➢ ప్రామాణిక తగ్గింపు రూ. 75,000కు పెంపు.
➢ కుటుంబ పింఛన్ మినహాయింపు రూ. 25,000 వరకు.
➢ పన్ను నిబంధనలు సరళం చేయడానికి సమగ్ర సమీక్ష.
➢ 25 సంవత్సరాల సేవ ఉన్న ఉద్యోగులకు సగటు వేతనంలో 50% పింఛన్.
➢ "ఒకే వేరు, ఒకే పింఛన్" మూడవ విడత అమలు.
➢ పట్టణ ప్రాంతాలలో 1 కోట్ల ఇళ్లకు ఆమోదం.
➢ గ్రామీణ ప్రాంతాలలో 2 కోట్ల ఇళ్ళు.
➢ ఇప్పటి వరకు మొత్తం 4 కోట్ల 27 లక్షల ఇళ్ళు.
➢ PM సూర్య గార్ ముఖ్త్ విద్యుత్ యోజన ద్వారా 2.5 లక్షల ఇళ్లలో సౌర విద్యుత్ వ్యవస్థలు.
➢ పర్యావరణ హితమైన బస్సుల సిస్టమ్ కోసం PM E-Bus సేవలో రూ. 3,400 కోట్ల సహాయం.
స్టార్టప్‌లకు మద్దతు
➢ 31% యాన్జెల్ టాక్స్ తొలగింపు.
➢ విదేశీ కంపెనీల కార్పొరేట్ పన్ను 40% నుండి 35%కి తగ్గింపు.
➢ స్పేస్ స్టార్టప్‌ల కోసం రూ. 1,000 కోట్ల వృత్తి విరాళం నిధి.
➢ జనరల్ నెక్స్ట్ స్టార్టప్‌ల కోసం GENESIS ప్రోగ్రామ్ ఆమోదం.
MSMEలకు సౌకర్యాలు
➢ 12 పారిశ్రామిక కేంద్రాల అభివృద్ధి కోసం మౌలిక సదుపాయాల కల్పన.
➢ ముద్రా రుణ పరిమితి రూ. 10 లక్షల నుండి రూ. 20 లక్షలకు పెంపు.
➢ MSMEsకు పూచీకత్తు రహిత రుణ పథకం.
➢ సాంప్రదాయ కళాకారులకు E-కామర్స్ ఎగుమతి కేంద్రాల అభివృద్ధి.
యువత సాధికారత
➢ 41 మిలియన్ల యువతకు ఉపాధి నైపుణ్యాలు, శిక్షణ మరియు అవకాశాలు.
➢ టాప్ కంపెనీల్లో 1 కోట్ల యువతకు ఇంటర్న్‌షిప్‌లు.
➢ 20 లక్షల యువతకు నైపుణ్య శిక్షణ.
➢ 15,000 కొత్త నియామకాలు.
కార్మికుల సాధికారత
➢ ఉద్యోగుల వారికి రూ. 15,000 చెల్లింపు 3 విడతలలో అందించడం.
➢ e-Shram పోర్టల్ తో పరిశ్రమలకు ప్రోత్సాహం.
➢ 48 లక్షల SHG (స్వయం సహాయక గ్రూపులు) సభ్యులకు రూ. 2,500 కోట్ల సమాజ ఇన్వెస్ట్‌మెంట్ ఫండ్ విడుదల.
➢ 25.8 లక్షల SHG సభ్యులకు రూ. 5,000 కోట్ల బ్యాంకు రుణాలు మంజూరు.
➢ ముద్రా రుణం పరిమితి రూ. 10 లక్షల నుండి రూ. 20 లక్షలకు పెంచడం జరిగింది.
గిరిజన గ్రామాల అభివృద్ధి
➢ ప్రధానమంత్రి అభివృద్ధి గిరిజన గ్రామ పథకం కింద 63,000 గిరిజన గ్రామాలను అభివృద్ధి చేయడం ద్వారా 5 కోట్ల గిరిజనులకు సామాజిక-ఆర్థిక స్థాయి పెంపు.
➢ NAMASTE పథకం విస్తరణ: వృత్తి మరియు ఆర్థిక సాధికారత కోసం శానిటేషన్ కార్మికులతో పాటు వ్యర్థాలు సేకరించే వారికి కూడా ఈ పథకం విస్తరించబడింది.
➢ ప్రత్యేకవర్గాల వారి కోసం ప్రత్యేక గుర్తింపు కార్డులు: 3 లక్షల వికలాంగులకు Unique Disability Identification Card (UDID) ఇచ్చారు, వీరిలో 1.17 లక్షల మంది 60 సంవత్సరాల పైబడిన వారు.
ఒబిసి, దళితులు, మైనార్టీలు, గిరిజనుల సాధికారత
➢ PM సూరజ్ పథకం: బడులు మరియు ఇతర పేద వర్గాల ప్రజలకు జీవనోపాధి కార్యకలాపాలకు సబ్సిడీతో రుణాలు అందించడం.
➢ ఎక్లవ్య మోడల్ రెసిడెన్షియల్ పాఠశాలల్లో 1.23 లక్షల మంది విద్యార్థులు చేరినట్టు రికార్డు.
➢ 40 కొత్త పాఠశాలలు స్థాపించడమే కాకుండా 110 పాఠశాలల్లో స్మార్ట్ క్లాస్‌రూమ్‌లు ఏర్పాటు.
➢ WAQF (సవరణ) బిల్లు, 2024: WAQF ప్రాపర్టీల ఆన్‌లైన్ రిజిస్ట్రేషన్ మరియు పర్యవేక్షణ కోసం డిజిటల్ ప్లాట్‌ఫారమ్ ఏర్పాటుపై దృష్టి.
ఆరోగ్య సేవలు
➢ ఆయుష్మాన్ భారత్ పథకాన్ని విస్తరించి, 70 సంవత్సరాల పైబడిన వృద్ధులకు రూ. 5 లక్షల వరకు ఉచిత బీమా.
➢ 4.5 కోట్ల కుటుంబాలకు లబ్ధి చేకూర్చడం ద్వారా 6 కోట్ల వృద్ధులు ప్రయోజనం పొందుతారు.
➢ 75,000 కొత్త వైద్య సీట్లను చేరుస్తూ, దేశంలో వైద్య సేవల నాణ్యత పెంపు.
➢ U-WIN పోర్టల్ ప్రారంభం: రెగ్యులర్ వ్యాక్సినేషన్లను డిజిటైజ్ చేయడం కోసం ఈ ప్లాట్‌ఫారమ్ ఏర్పాటు చేయబడింది.
➢ జాతీయ వైద్య కమిషన్ (NMC) జాతీయ వైద్య రిజిస్టర్‌ను రూపొందిస్తోంది, ఇది డాక్టర్ల వివరాలను కేంద్రంగా గౌరవిస్తుంది.
ఆరోగ్య సేవలు
➢ సికిల్ సెల్ వ్యాధిపై అవగాహన పెంచడానికి మహిళలు, యువకులు మరియు గిరిజన కులాలలో ప్రత్యేక ప్రచారం ప్రారంభించడం.
➢ క్యాన్సర్ చికిత్స చేయించుకునే వారి ఆర్థిక భారాన్ని తగ్గించేందుకు 3 క్యాన్సర్ మందులపై కస్టమ్స్ డ్యూటీ రాయితీని అమలు చేయడం.
➢ PM E-DRIVE పథకం కింద ఎలక్ట్రిక్ అంబులెన్స్‌ల కోసం రూ. 10,900 కోట్ల ఖర్చుతో ప్రణాళిక.
➢ డిజిటల్ హెల్త్‌కేర్ కోసం ఆయుష్మాన్ భారత్ హెల్త్ అకౌంట్ (ABHA) ఇప్పుడు "స్కాన్ & షేర్" ఫీచర్ కలిగి ఉంది, దీని ద్వారా 4 కోట్ల అవుట్‌పేషంట్ రిజిస్ట్రేషన్లు జరిగాయి.
➢ ఆగస్టు 23న మొదటి జాతీయ అంతరిక్ష దినోత్సవం జరుపుకున్నారు (చంద్రయాన్ మరియు మంగళయాన్ విజయాలను గౌరవించేందుకు).
➢ స్పేస్ స్టార్టప్‌ల కోసం రూ. 1000 కోట్ల వృత్తి విరాళం నిధి పథకం స్థాపించబడింది.
➢ ఆగస్టు 16న EOS-08 శాటిలైట్‌ను SSLV-D3 ద్వారా విజయవంతంగా ప్రయోగించడం.
➢ SSLV 500 కిలోమీటర్ల కక్ష్యలో మినీ, మైక్రో లేదా నానో శాటిలైట్లు ప్రయోగించగలదు.
➢ రూ. 50,000 కోట్ల జాతీయ పరిశోధన నిధి మరియు రూ. 10,500 కోట్లతో ‘విజ్ఞాన్ ధారా’ పథకం స్థాపించబడింది.
➢ సెమీకండక్టర్లు: గుజరాత్‌లోని సానంద్‌లో సెమీకండక్టర్ యూనిట్ ఏర్పాటు చేయబడింది. 6 మిలియన్ల చిప్స్‌ను ప్రతిరోజు ఉత్పత్తి చేసే సామర్థ్యం ఉంది.
➢ భారత్ ప్రపంచంలో రెండవ అతిపెద్ద మొబైల్ ఉత్పత్తిదారు అయింది, స్థానిక సెమీకండక్టర్ ప్లాంట్ల ఏర్పాటుతో ఇది సాధ్యం.
➢ విపత్తు నిర్వహణ కోసం దేశవ్యాప్తంగా భువన్ పంచాయత్ పోర్టల్ మరియు జాతీయ డేటాబేస్ రూపొందించబడింది.
పాలన మరియు చట్టపరమైన రీత్యా సంస్కరణలు
➢ జూలై 1, 2024న, కాలనీకాల చట్టాల స్థానంలో 3 కొత్త చట్టాలను ప్రవేశపెట్టారు:
➢ భారతీయ న్యాయ సన్హిత (BNS), భారతీయ నగరిక సురక్ష సన్హిత (BNSS), మరియు భారతీయ సాక్ష్య అదినియం (BSA).
➢ సంకటమున్న పూడీకల చట్టాలు, ఆర్థిక నేరాలు మరియు శాస్త్రీయ ఆధారాలతో చట్టవ్యవస్థను పటిష్టం చేయడం.
➢ అండమాన్ మరియు నికోబార్ ద్వీపాల రాజధాని పోర్ట్ బ్లేర్‌ను శ్రీ విజయపురంగా పేరు మార్చడం.
➢ సమర్థవంతమైన న్యాయ వ్యవస్థ కోసం ‘జాతీయ ఫోరెన్సిక్ మౌలిక సదుపాయాల వృద్ధి పథకం (N.F.I.E.S.)’ ను ఆమోదించడం.
➢ పేపర్ లీక్‌ల సమస్యను పరిష్కరించడానికి పబ్లిక్ ఎగ్జామినేషన్ (అనైతిక పద్ధతుల నివారణ) చట్టం, 2024 ప్రవేశపెట్టారు.
పాలన, చట్టపరమైన వ్యవస్థ
➢ ప్రజా ఫిర్యాదులను పరిష్కరించడానికి CPGRAMS మార్గదర్శకాలను జారీ చేయడం.
➢ పూర్వోదయ పథకం: బీహార్, ఒడిషా, జార్ఖండ్, పశ్చిమ బెంగాల్ మరియు ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో సమగ్ర అభివృద్ధి ప్రణాళిక.
➢ నగర ప్రవాహ నిర్వహణ మరియు గ్లేషియల్ సరస్సు ఉధృత ప్రవాహాల ప్రమాద నివారణ ప్రాజెక్టులకు రూ. 6,350 కోట్ల కేటాయింపు.
➢ లడఖ్‌లో కొత్తగా 5 జిల్లాలు సృష్టించారు (జన్స్కార్, ద్రాస్, షామ్, నుబ్రా, మరియు చాంగ్థాంగ్), మొత్తం 7 జిల్లాలు (లేహ్ మరియు కార్గిల్‌తో సహా).
➢ జూన్ 25ను 'సంవిధాన్ హత్యా దివస్'గా పాటించడం.
➢ ఈశాన్య భారతదేశంలో హైడ్రో ఎలక్ట్రిక్ ప్రాజెక్టులకు ఆమోదం.
➢ వయాబిలిటీ గ్యాప్ ఫండింగ్ (VGF) పథకం క్రింద రూ. 12,400 కోట్ల విలువైన హైడ్రోఎలక్ట్రిక్ ప్రాజెక్టులకు ఆమోదం.
➢ ఆఫ్‌షోర్ విండ్ ఎనర్జీ ప్రాజెక్టులకు రూ. 7,450 కోట్ల ప్రాజెక్టులకు ఆమోదం.
➢ జాతీయ గ్రీన్ హైడ్రోజన్ మిషన్: ఎలక్ట్రోలైజర్ తయారీ సామర్థ్యాన్ని 1.5 గిగావాట్లకు పెంచేందుకు రెండో విడతను విడుదల చేయడం.
➢ పబ్లిక్ సెక్టార్ యూనిట్ల కోసం పర్యావరణ పునరుద్ధరణలో భాగంగా ‘గ్రీన్ క్రెడిట్ ప్రోగ్రామ్’ ప్రవేశపెట్టారు.
➢ భారత్‌లో ఫేస్-3 ఎలక్ట్రిక్ వాహనాల ఫేమ్ (FAME) పథకం అమలు.
విదేశాంగ విధానం
➢ ఫిజీ అత్యున్నత పౌర బహుమతితో భారత రాష్ట్రపతి శ్రీమతి ద్రౌపది ముర్ము సత్కరించబడ్డారు.
➢ ప్రధాని మోదీ రష్యా, ఉక్రెయిన్ మధ్య కాల్పుల విరమణ సమయంలో కీలక పర్యటనలు.
➢ G-7 సదస్సులో పాల్గొనడం.
➢ మోదీ మొదటి సారిగా సింగపూర్ మరియు బ్రూనై దర్శనం.
➢ 41 సంవత్సరాల తర్వాత ప్రధాని ఆస్ట్రియాకు పర్యటన, 45 సంవత్సరాల తర్వాత పోలాండ్ పర్యటన.
➢ వాయిస్ ఆఫ్ ది గ్లోబల్ సౌత్ సదస్సుకు 120 దేశాల పాల్గొనడం.
➢ UNESCO వరల్డ్ హెరిటేజ్ కమిటీ సమావేశాన్ని తొలిసారిగా భారత్ ఆతిథ్యం ఇచ్చింది.
విపత్తు నిర్వహణ
➢ విపత్తు నిర్వహణ (సవరణ) బిల్లు 2024ను లోక్‌సభలో ప్రవేశపెట్టారు.
➢ రూ. 12,554 కోట్ల కేటాయింపు.
➢ విపత్తు నివారణ నిధులు (NDMF, SDRF) కింద సహాయం.
➢ అత్యవసర ప్రతిస్పందన మద్దతు వ్యవస్థ (ERSS 2.0) అమలు.
➢ ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో వరదలపై ప్రత్యేక నిపుణుల బృందం ఏర్పాటైంది.
భద్రతా వ్యవస్థ
➢ 35 సంవత్సరాల సాయుధ పోరాటం తర్వాత NLFT మరియు ATTFతో శాంతి ఒప్పందం.
➢ 328 మంది సాయుధ కార్యకర్తలు శాంతిని అంగీకరించారు.
➢ సైబర్ నేరాల కోసం 'సమన్వయ్' ప్లాట్‌ఫారమ్ ప్రారంభం.
➢ 5,000 సైబర్ కమాండోలు 5 సంవత్సరాల్లో శిక్షణ పొందనున్నారు.
➢ సైబర్ నేరాలను నివేదించడానికి 'సైబర్‌దోస్త్' మొబైల్ యాప్ ప్రారంభం.